نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 271
منحرفكننده،مقاومت
كند احتياج به يار و مددكار دارد. اينجاست كه خود را در زير چتر حمايت پروردگار
قرار مىدهد،همه روز از خواب برمىخيزد و با تكرار جملۀ«إِيّٰاكَ نَعْبُدُ وَ
إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ»اعتراف به عبوديت پروردگار مىكند
و از ذات پاك او براى پيروزى در اين مبارزۀ بزرگ كمك مىگيرد و شامگاهان نيز
با تكرار همين جمله سر به بستر مىنهد، با ياد او بر مىخيزد و با ياد و استمداد
از وجود او به خواب مىرود.
ذكر صيغۀ جمع در«نعبد»و«نستعين»نشان مىدهد كه اساس عبادت
مخصوصا نماز بر پايۀ جمع و جماعت است،حتى به هنگامى كه بنده در برابر خدا به
راز و نياز بر مىخيزد بايد خود را ميان جمع و جماعت ببيند،تا چه رسد به ساير
كارهاى زندگىاش.
از«استعانت»به معنى«يارى جستن»است:«موسى به قوم خود گفت از خدا
يارى جوييد و استقامت پيشه كنيد...»اِسْتَعِينُوا بِاللّٰهِ وَ اصْبِرُوا...اعراف128/.
اين آيه در حقيقت،نقشه و برنامهاى است كه موسى(ع)به بنى اسرائيل
براى مقابله با تهديدهاى فرعون،پيشنهاد مىكند و شرايط پيروزى به دشمن را در آن
تشريح و به آنها گوشزد مىكند كه اگر اين برنامهها را عملى كنند قطعا به دشمن
پيروز خواهند شد.يكى از آن شروط درزمينۀ عقيدۀ(استعانت جستن از خدا)و
ديگرى درزمينۀ اخلاق(صبر و استقامت)و ديگرى درزمينۀ عمل(تقوا و
پرهيزكارى)است.
بنابراين هر قوم و ملتى اگر بخواهد بر دشمنان پيروز شود بدون داشتن
اين برنامۀ سه مادهاى امكان ندارد.افراد بىايمان و مردم سست و ترسو و
ملتهاى آلوده و تبهكار،اگر هم پيروز شوند موقتى و ناپايدار خواهد بود.
قرآن براى اين كه انسان بتواند بر اميال و خواستههاى دل پيروز شود
و حب جاه و مقام را از سر بيرون كند در آيۀ 45 سورۀ بقره مىفرمايد:«از
صبر و نماز يارى جوييد...»