نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 247
عينى و
ناگسستنى است.
در سورۀ و العصر مىخوانيم:
وَ الْعَصْرِ إِنَّ
الْإِنْسٰانَ لَفِي خُسْرٍ إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا
الصّٰالِحٰاتِ ...«به عصر سوگند كه انسانها همه
در زيانند،مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند...»و العصر
1/-3.(ج 392/11-393،ج 297/27.)
به طورى كه«راغب»در مفردات گفته،به معنى هر كارى است كه با قصد
انجام مىگيرد،ولى واژۀ«فعل»اعم از آن است،يعنى به كارهايى كه با قصد يا بىقصد
انجام مىگيرد هر دو اطلاق مىشود.
اين تفاوت را«راغب»در مادّۀ«عمل»مىگويد،هرچند در
مادّۀ«فعل»خلاف آن را بيان داشته،امّا با توجه به موارد استعمال اين دو
كلمه،اين تفاوت صحيح به نظر مىرسد.
البته ممكن است موارد استثناء نيز داشته باشد،چنان كه به گاوهايى
كه كار مىكنند، عوامل مىگويند(عوامل جمع عاملة[**])و
ضمنا جمع عمل،«اعمال»است،چنان كه در آيۀ 71 سورۀ احزاب آمده است:
يُصْلِحْ لَكُمْ
أَعْمٰالَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ...«تا
خدا اعمال شما را اصلاح كند و گناهانتان را بيامرزد...».اين آيه،نتيجۀ«قول
سديد»و سخن حق است و گفتار حق يكى از عوامل مؤثر اصلاح اعمال و اصلاح اعمال سبب
آمرزش گناهان است.(ج 59/15، ج 447/17.)
[*]وَ
قَدِمْنٰا إِلىٰ مٰا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنٰاهُ
هَبٰاءً مَنْثُوراً.«و ما به سراغ اعمالى كه آنها انجام دادندمىرويم
و همه را همچون ذرات غبار پراكنده در هوا مىكنيم»فرقان23/.