و مانند:قٰالَ فِرْعَوْنُ وَ مٰا رَبُّ الْعٰالَمِينَ قٰالَ رَبُّ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضِ وَ مٰا بَيْنَهُمَا...

«فرعون گفت:پروردگار عالميان چيست؟موسى در پاسخ گفت:پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان اين دو است...»(شعراء،آيه 23 و 24.).

جالب اين كه در روايتى كه صدوق در كتاب«عيون الاخبار»از على(ع)نقل كرده چنين مى‌خوانيم:

كه امام(ع)در ضمن تفسير آيۀاَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِينَ »فرمود:رَبُّ الْعٰالَمينَ هم الجماعات،من كل مخلوق من الجمادات و الحيوانات:«رب العالمين اشاره به مجموع همه مخلوقات است اعم از موجودات بى‌جان و جاندار[1]».

اما اشتباه نشود كه در ميان اين روايات تضادى وجود ندارد،زيرا گرچه كلمه«عالمين» مفهومش گسترده و وسيع است،ولى ازآنجا كه گل سرسبد مجموعۀ موجودات جهان «انسان»مى‌باشد،گاهى انگشت مخصوصا روى او گذارده مى‌شود و بقيه را تابع و در سايۀ او مى‌بيند،بنابراين اگر در روايت امام(ع)(در يك جا)تفسير به انسانها شده به خاطر آن است كه هدف اصلى در اين مجموعه بزرگ انسانها هستند.

اين نكته نيز قابل توجه است كه بعضى عالم را به دو گونه تقسيم كرده‌اند:عالم كبير و عالم صغير،و منظورشان از عالم صغير وجود يك انسان است،چرا كه وجود يك انسان خود به تنهايى مجموعه‌اى است از نيروهاى مختلفى كه حاكم بر اين عالم بزرگ مى‌باشد و در حقيقت انسان نمونه‌بردارى از همۀ جهان است.(ج 30/1 و 31 و 32.)

علامات:(نحل16/.)[*]

جمع«علامت»به معنى«نشان و نشانى»و يا چيزى كه براى راهنمايى در جايى نصب

[1]تفسير نور الثقلين،ج 17/1.

[*]وَ عَلاٰمٰاتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ .نحل16/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3