نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 169
«عسر»[*](بر
وزن قفل)به معنى«سختى و دشوارى»گرفته شده است.آيۀ مورد بحث دربارۀ
زنان مطلقه و سختگيرى زوج و زوجه بر سر شيردهى فرزند است،آنجا كه مىگويد:
«...و اگر هركدام بر ديگرى سخت گرفتيد و به توافق نرسيديد زن ديگرى
مىتواند شير دادن آن بچه را برعهده گيرد تا كشمكشها ادامه نيابد»طلاق6/.
اشاره به اين كه اگر اختلافها به طول انجاميد خود را معطّل نكنيد و
كودك را به ديگرى بسپاريد،در درجۀ اول حق مادر بود كه اين فرزند را شير
دهد،اكنون كه با سختگيرى و كشمكش اين امر امكانپذير نيست نبايد منافع كودك را به
دست فراموشى سپرد،بايد آن را به عهدۀ دايه گذارد.(ج 248/24.)
از مادّۀ«عُسر»به معنى«سخت و دشوار»است.در اين آيه اشاره به
وحشت از حوادث سخت روز قيامت شده است كه سراپاى كافران را فرامىگيرد تا آنجا كه
قرآن مىفرمايد:
«...كافران مىگويند:امروز روز سخت و دردناكى است»هٰذٰا يَوْمٌ عَسِرٌقمر8/.
و براستى روز سختى است،چرا كه خداوند نيز بر اين معنى صحه گذارده و
در آيۀ 26 سورۀ فرقان مىفرمايد:
...وَ كٰانَ
يَوْماً عَلَى الْكٰافِرِينَ عَسِيراً.«...آن
روز روزى است سخت براى كافران».
ولى از اين تعبير استفاده مىشود كه آن روز براى مؤمنان روز سختى
نيست.(ج 24/23-25.)