غرّا [1]، و ناشر ملّت بيضاء، و مسألهآموز أهل فضل و فتوى، سلام اللّه على المصطفى و على عليّ المرتضى و على آلهما و أولادهما الراسخين في العلم و الهدى.

امّا بعد: بر سائلان مسائل دين مبين، و ناهجان مناهج شريعت حضرت خير [2] المرسلين، مخفى و مستور نماناد كه: در حالى كه دست تقدير عنان عزم جواد [3] اين فقير جانى «محمّد على بن محمّد باقر اصفهانى» مشهور به «بهبهانى» را به جانب الكاء [4] جنّت فضاى «گيلان» كشيد، و قليل وقتى در بلدۀ طيّبۀ «رشت»، در ظلّ رأفت و سايۀ عطوفت نوّاب مستطاب معدلت [5] اكتساب، مرحمت انتساب، امير مكرّم معظّم، دلير مشرّف مفخّم [6]، «هدايت خان» بيگلر بيگى [7] «رشت» و «گيلان» آرميد، او را به خاطر فاتر رسيد كه مجموعهاى مشتمل بر سؤال و جواب مسائل يقينى و فتاواى دينى و فوائد شريفه قلمى نموده، مرتّب و مدوّن نمايد كه در وقت ضرورت ارباب احتياج را به كار آيد، لهذا به تاريخ اواخر شهر محرم الحرام سنۀ هزار و صد و نود و دو از هجرت خير الأنام- عليه و آله أفضل الصلوات و السلام- شروع به تحرير

[1] غرّا: نورانى، درخشان (فرهنگ معين: 2/ 2394).

[2] الف: سيّد.

[3] جواد: اسب راهوار (فرهنگ معين: 1/ 1248).

[4] الكاء، به ضم الف و كسر آن: سرزمين، بوم، ناحيه (لغتنامه دهخدا: 8/ 62).

[5] معدلت: داد، دادگرى (فرهنگ معين: 3/ 4224).

[6] مفخّم: بزرگوار، بزرگ داشته شده (فرهنگ معين: 4/ 4267).

[7] بيگلر بيگى: در زمان صفويّه عنوان حكّامى بوده است كه از مركز براى ولايات تعيين مىشدند، و در اواخر حكومت قاجار بيگلر بيگى در ولايات داراى مقامى مستقل از مقام والى و حاكم و پائينتر از آنها بوده، و مثلا در آذربايجان در رأس اجزاى حكومت شهر بوده است (با استفاده از لغتنامه دهخدا: 11/ 580).