قومه، منه (رحمه اللّه).

[46]: حاشيۀ صفحۀ (492) متن كتاب

و ديگر آن است كه: لعل نيم مثقال است به پانزده دينار، و مرواريد نه جزء از چهل و دو جزء مثقال به سه دينار و شش سبع دينار، و زر دوازده جزء از چهل و دو جزء مثقال به يك دينار و يك سبع [1].

و ديگر آن است كه: لعل ثلث مثقال است به ده دينار، و مرواريد يازده جزء از بيست و يك جزء مثقال به نه دينار و سه سبع، و زر سبع مثقالى به چهار سبع دينار [2].

أيضا: گوشوارهاى است از لعل و مرواريد و زر وزنش چهار مثقال و مقوّم شده به صد دينار از قرار لعل مثقالى به پنجاه، و مرواريد به بيست، و زر به پنج، وزن هر يك از آنها چقدر خواهد [بود]؟

جواب: طريق استخراجش آن است كه: بر تقويم مزبور فرض كنند دو مثقال لعل به صد دينار، و پنج مثقال، مرواريد نيز به صد دينار، و بيست مثقال زر نيز به صد دينار، پس بيست را بر بيست قسمت كنند يك بيرون آيد و نيز بيست را بر پنج قسمت نمايند چهار حاصل شود و از قسمت بيست بر دو ده بيرون آيد و خارج قسمت يك و چهار و ده است و مجموع آنها پانزده، يك را كه خارج اول است چون نسبت دهند به پانزده ثلث، خمس شود، پس از بيست ثلث خمس بگيرند و آن يك مثقال و ثلث است كه وزن زر است،

[1] روش محاسبه به اين صورت است:

وزن به مثقال 1 42/ 42 42/ 12+ 42/ 9+ 2/ 1

قيمت به دينار 20 21/ 21 7/ 1. 1+ 7/ 6. 3+ 15

[2] روش محاسبه به اين صورت مىباشد:

وزن به مثقال 1 21/ 21 7/ 1+ 21/ 11+ 3/ 1

قيمت به دينار 20 7/ 7. 19+ 7/ 4+ 7/ 3. 9+ 10