اين شخص مرد مكاتبى بوده كه نصف مكاتبۀ خود را داده و بعد از آن زنا كرده، پس نسبت به حصۀ آزادى پنجاه تازيانه و نسبت به بندگى بيست و پنج تازيانه لازم آمد زيرا كه حدّ زناى مملوك نصف حدّ زناى آزاد است و چون حدّاد زياده زد و مرد ديت بر او لازم آمد، نسبت به آزادى پنج هزار درهم و نسبت به بندگى نصف قيمتش در آن روز كه به حسب فرض پنج هزار درهم بوده.
سؤال تعج [473]:
مردى زنى را جماع كرد پس بر مرد حدّ لازم آمد در خفيّه و بر زن در آشكار؟
جواب:
آن زن اجنبيه بود كه خود را شبيه به حليلۀ آن شخص كرده و در شب خود را به آن شخص رسانيده و آن شخص به گمان حليلۀ خود با او مقاربت كرده، پس بر هر دو حدّ لازم آمد به نحو مذكور، چنانكه از حضرت امير (عليه السلام) مروى است [1].
سؤال تعد [474]:
شخصى يك امر را سه مرتبه كرد كه در دو مرتبه تعزير بر او لازم شد و در سيّم قتل؟
جواب:
اين شخصى است كه سه مرتبه ربا خورده بعد از علم به حرمت، كه در دو مرتبه تعزير بر او لازم شد و در سيّم قتل، چنانكه در حديث است [2].
سؤال تعه [475]:
شخصى جنايتى بر كسى كرده بدون آنكه جراحتى به
[1] كافى: 7/ 262 حديث 13، تهذيب الأحكام: 10/ 47 حديث 169، مقنعۀ شيخ مفيد: 784، نهايۀ شيخ طوسى: 699، مناقب ابن شهر آشوب: 2/ 381، وسائل الشيعة: 28/ 143 حديث 1، مستدرك الوسائل: 18/ 70 حديث 1، بحار الأنوار: 76/ 54.
توضيح: در مقنعه و كتب ديگر يادآور شدند كه: مرد هم مقصّر بوده لذا حد زده شد نه آنكه واقعا خيال مىكرده حليلهاش بوده و براى جهلش حد خورده باشد.
[2] كافى: 7/ 241 حديث 9، تهذيب الأحكام: 10/ 98 حديث 380، وسائل الشيعة: 28/ 371 حديث 34992.