سؤال تمح [448]:

قول فقهاء: الأعلى للأعلى و الأسفل للأسفل چه معنى دارد؟

جواب:

مرادشان در لفظ جنازه است كه به فتح «جيم» به معنى ميّت است و به كسر «جيم» به معنى تابوت ميّت است، و بعضى هر يك را به جاى ديگرى نيز استعمال مىكنند.

سؤال تمط [449]:

قول فقهاء: الفقير و المسكين كالجار و المجرور متى اجتمعا افترقا، و متى افترقا اجتمعا، چه معنى دارد؟

جواب:

نظر به اختلافى است كه در مراد از فقير و مسكين دارند و فقير را بعضى أعم از مسكين مىدانند و بعضى برعكس مىدانند [1]، و از براى هر يك معنى على حدّه قرار مىدهند، لكن ثمرۀ اين نزاع در وقتى است كه با هم مذكور شوند، چنانكه در آيۀ صدقات در سورۀ براءة مذكور است كه: إِنَّمَا الصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ وَ الْمَسٰاكِينِ [2] و چون هر يك منفردا مذكور شود مراد به آن معنى اعم است كه شامل ديگرى است اتفاقا، چنانكه در (مررت بزيد) هرگاه بگويند جار و مجرور هر دو متعلق است به (مررت)، مراد به لفظ جار (باء) است و به مجرور لفظ (زيد) است و هرگاه بگويند جار متعلق است، يا مجرور متعلق است مراد به هر يك از آنها هر دو است.

سؤال تن [450]:

شخصى زنى را عقد نمود به مهرى كه نه كشيدنى و نه كيل كردنى، و نه پيمودنى است، و نه جسم است، و نه مال است، و نه تنخواه؛ و حال آنكه عقدش صحيح است به اجماع اماميّه؟

جواب:

در صورتى است كه مهر تعليم قرآن، يا بعضى از مسائل شرعيّه ...

و امثال اينها باشد.

[1] تنقيح الرائع: 1/ 318.

[2] توبه (9): 60.