آنجا نمايد، يا سى روز متردّد در آنجا بماند كه نماز را تمام مىكند.

سؤال تا [401]:

من قال لا إله إلّا اللّه فلعنه الملائكة چه معنى دارد؟

جواب:

بر تقدير صحّت عبارت، محتمل سه معنى مىباشد:

اوّل آنكه: به رفع (اللّه) و (من) استفهام انكارى باشد، يعنى: كيست كه كلمۀ طيّبۀ لا اله الا اللّه گويد و به آن سبب ملعون ملائكه شود و مراد آن است كه چنين كسى به هم نمىرسد.

دويم آنكه: با رفع جلاله استفهام حقيقى باشد و مراد از آن كسى باشد كه در حضور او مؤمنى را غيبت كنند و او ردّ آن غيبت ننموده، بلكه از روى تعجّب و تزكيۀ نفس خود به عنوان ريا و سالوسى- چنانكه شيوۀ خر صالح است- به كلمۀ توحيد يا استغفار و توبه متكلّم و مترنّم گردد و تقرير تفضيح حال آن مؤمن نمايد و از جملۀ مغتابين شود.

سيّم آنكه: (اللّه) به كسر (هاء) باشد، خواه به كسر آن تكلّم شود يا موقوف عليه به سكون گردد و مراد از آن لاهى باشد- يعنى بازىكن و هرزهگرد- و بر اين تقدير؛ (فاء) مناسبت ندارد و شايد مصحّف (تاء) فوقانيه يا تحتانيه باشد، يعنى: هركس كه گويد نيست خدائى مگر لاهى؛ ملائكه او را لعنت كنند و حذف لام الفعل در لاهى به جهت تخفيف است، چنانكه در آيات شريفه مٰا كُنّٰا نَبْغِ [1] و يَدْعُ الدّٰاعِ [2] و دَعْوَةَ الدّٰاعِ إِذٰا دَعٰانِ [3] ... و امثال آنها است، يا به جهت الغاز، چنانكه در اين شعر است:

إنّ للّه إلها فوقه * * * يرزق من شاء و يجزي من شكر

إنّ فرعون و هامان معا * * * و النبيّين جميعا في السقر

[1] كهف (18): 64.

[2] القمر (54): 6.

[3] البقرة (2): 186.