نفهميده، بدون قصد و شعور از او صادر شده و اين احتمالها دربارۀ او برود به حسب شرع مسموع است و ميان خود و خدا مؤاخذ است هرگاه دروغ گفته باشد، به هر تقدير توبه كند كه توبهاش ميان خود و خدا مقبول خواهد شد، على الاظهر، هرچند كه به ظاهر شرع قبول نشود و كشته شود، و هرگاه ادّعاى شبهه نكند مرتد خواهد بود و با او سلوك مرتد نمايند.

سؤال شو [306]:

زيد فوت شده از سر سه پسر و دو دختر و يك زوجه لا غير، و بعد از او نيز دو صبيه فوت شده با يك پسر كه زن و پسر دارد، فريضۀ هر يك [1] را بيان فرمائيد؟

جواب:

از ارث زيد ثمن به زوجه مىرسد و ربع باقى به دو دختر و همچنين به هر يك از پسرها نيز ربعى، و سهم دو دختر هرگاه بىفرزند و شوهر مردهاند به مادر مىرسد، و همچنين از سهم پسر متوفّى سدس به مادر مىرسد، خلاصه مجموع تركۀ زيد را يكصد و نود و دو سهم كنند و ثمنش كه بيست و چهار است [2] با ربع باقى كه چهل و دو است [3] با سدس ربع كه هفت است [4] و مجموع كه هفتاد و سه سهم است به زوجه مىرسد، و به هر يك از پسرها چهل و دو، و به ورثۀ باقيۀ پسر متوفّى سى و پنج مىرسد.

سؤال شز [307]:

شخص مسلمانى با مسلمان ديگر دعوا كرده و ديگرى به او گفته كه: من نقيبم و تو كه مسلمانى چرا پيش من نيامدهاى و دعا نگرفتهاى كه كسب مىكنى؛ بدون اذن من بايد كسب نكنى، و دعا اين است: «خار مار

[1] ه: هر يك از ورثه.

[2] حصه زوجه 24 8/ 192

[3] باقيمانده ما ترك 168 24- 192 حصه دو دختر كه به مادر داده مىشود 42 4/ 168

[4] چون در فرض سؤال يك پسر فوت شده است، بنابراين سدس حصّهاش به مادرش مىرسد كه مىشود: 7 6/ 42