responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : جامع الشتات في أجوبة السؤالات نویسنده : القمّي، الميرزا أبو القاسم    جلد : 0  صفحه : 14

فقيه اصولى، مجتهد مصوّب، معاصر، معتبر الحديث است.

با استفاده از كلمه «مصوّب» محقق قمى را به «تصويب» و «مصوّبه» منتسب و متهم مىنمايد، تصويب يعنى اعتقاد بر اين كه آن چه مجتهد به وسيله اجتهادش بدان مىرسد همان حكم اللّٰه است. به طرفداران اين بينش مصوبه گويند.

صاحب اعيان الشيعه در مقام دفاع از ميرزا مىگويد «اين سخن نيشابورى افتراء است زيرا هيچ كس از علماى اماميه به تصويب قائل نيست و شايد مراد نيشابورى از تصويب همان اعتقاد به حكم ظاهرى است كه مجتهد و مقلد را معذور مىنمايد.»

اما بايد دانست كه نيشابورى همۀ كسانى را كه به «معذوريت» عقيده دارند مصوب نمىنامد بل خود اخبارىها نيز به نوعى معذوريت معتقدند. او ميرزا را به اين اتهام متهم مىكند به دليل اين كه وى در مورد «عمل به ظن» از همه علماى اصولى پيشرفته است. و در نظر يك اخبارى چنين روشى نه تنها موضوعيت دادن به «عقل» بل موضوعيت دادن به اجتهاد اصولى است.

شيخ اسد اللّٰه شوشترى صاحب «مقابيس» كه شاگرد ميرزا بوده (و گويا شاگرد مرحوم بهبهانى نيز بوده است) راجع به تقواى او مىگويد: شيخ معظم دانشمند بر جسته، پيشرو و راه گشاى تحقيق و تدقيق، بيانگر قوانين اصول و روشهاى فروع هم چنان كه سزاوارش بود، او كه نردبان تعالى را با فضايل ممتاز خويش پيمود. و قلههاى بلند مجد را با درخشندگيش در نورديد ..

خضوع محقق قمى در كتابهاى فقهىاش بيش از «قوانين الاصول» مشهود است.

وى به هنگام استدلال فقهى كه قهرا با شمارش و بررسى نظريههاى فقهاى پيشين همراه مىشود، در نهايت درجه از احترام و ادب و بزرگوارى با نام و سخنان آنان برخورد مىنمايد. با كمال حفظ اصل «نقض و ابرام» و حق نقد و انتقاد و روحيه «قبول و ردّ» طورى سلوك مىكند كه گويى همۀ آنان را برتر از خود مىداند.

مثلا تاختنهاى مرحوم ابن ادريس خصوصا نسبت به نظريات شيخ بزرگ طوسى، و يا تهاجمات مؤدبانۀ مرحوم شهيد اول بر اطلاق انگارى فتواهاى شيخ، مىتواند بيانگر ميزان خضوع ميرزا باشد. با اين كه روش ابن ادريس در جاى خود از ديدگاه ديگر ارزشمند است كه در حقيقت براى شكستن جوّ ركودى بود كه سايههاى عظمت شيخ بر گسترۀ فقاهت تحميل كرده بود و در حقيقت رفتار مذكور (و همين طور رفتار مرحوم

نام کتاب : جامع الشتات في أجوبة السؤالات نویسنده : القمّي، الميرزا أبو القاسم    جلد : 0  صفحه : 14
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست