نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 1170
به ارث و هر يك از اين اصطلاحات شود.
اشخاصى كه بموجب نسب ارث برند در كليات حقوقى آمده است:
اشخاصى كه بموجب نسب ارث ميبرند سه طبقهاند 1- پدر و مادر و اولاد،
و اولاد اولاد.
2- اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها.
3- اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها.
طبقه اول از ولادت بلا واسطه ميشود و آن پدر و مادر و فرزند است و با
نبودن فرزند، فرزند فرزند قائم مقام او خواهد بود.
پس والدين پدر و مادر و هر چه بالا روند داخل در اين طبقه نبوده و با
كسانى كه در اين طبقه هستند شركتى در ارث نخواهند داشت.
اما هر يك از ابوين و اولاد وقتى با هم باشند ارث ميبرند. و همچنين
است وقتى كه ابوين با اولاد اولاد باشند همه آنها ارث خواهند برد هر چند اولاد
اولاد با اولاد ارث نمىبرند.
طبقه دوم 1- كلاله است و كلاله عبارت است از برادر و خواهر خواه پدرى
باشند يا مادرى يا پدرى و مادرى.
2- جد و جده است خواه ابى باشند يا امى و يا ابوينى.
و با نبودن جد و جده پدر و مادرشان كه جد و جده اعلاى ميت باشند قائم
مقام آنها مىشوند. چنانكه با نبودن برادر و خواهر، فرزندانشان قائم مقام آنها
خواهند بود. طبقه سوم عمو و عمه و دائى و خاله است. و در اين طبقه نيز اولادشان
قائم- مقام آنها هستند.
(كليات حقوق ص 359، 360) همان طورى كه بين طبقات سهگانه ترتيب وجود
دارد بين افراد هر طبقه يعنى كسانى كه در يك مرتبه قرار گرفتهاند نيز ترتيب
برقرار خواهد بود. پس مادامى كه در هر صنفى، نزديكتر بميت موجود است آن كه دورتر
است ارث نخواهد برد.
توضيح مطلب آنكه طبقات باستثناء طبقه سوم باقسامى تقسيم مىشوند كه
آن اقسام را اصناف مىنامند.
پس در هر طبقه دو صنف موجود است: در طبقه اول والدين است و اولاد.
در طبقه دوم اخوه است و اجداد. اما طبقه سوم صنف واحدى است كه آنها
را اولو الارحام گويند و عبارتند از اعمام و اخوال و اولاد آنها.
و اقرب از هر صنفى مانع ابعد از آن صنف است و مانع ابعد از صنف ديگر
نيست.
بنا بر اين ولد صلبى مانع نواده است از ارث در حالتى كه پدر با مادر
حاجب نواده نمىشود. و نيز جد ادنى حاجب جد اعلى است و لكن حاجب اولاد اخوه نيست.
و همچنين اخوه حاجب اولاد اخوه است در صورتى كه حاجب جد اعلى نيست.
اما اعمام و اخوال و اولاد آنها از آنجائى كه صنف واحدى هستند هر
قريبى از آنها حاجب بعيد است مثلا اعمام و اخوال ميت حاجب از ارث اعمام و اخوال
پدر يا جد ميت و اولاد آنها خواهند بود.
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 1170