نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 1 صفحه : 527
از لحاظ مراتب وجودى يكسان نمىباشند و هر يك در مرتبت خاصى قرار
گرفتهاند كه از لحاظ شدت و ضعف متفاوتاند بعضى از لحاظ وجودى مقدم و بعضى مؤخر و
همين طور از لحاظ كمى و كيفى و غيره متفاوتند.
در هر حال تمام موجودات عالم يك وجوه مشتركى دارند و وجوه امتيازى و
همان ما به الامتياز است كه در انواع و افراد نوعى و صنفى موجب تشكيك است و هر
فردى از نوعى را موجود جدا از ساير افراد هم نوع خود نشان ميدهد و تشكيك بهمين
اعتبار گفته ميشود.
(رجوع شود به اسفار ج 2 ص 1).
تَشْكيكِ اتّفاقى
- (اصطلاح فلسفى) اين اصطلاح را آخوند ملا صدرا در مواردى بكار برده
است و ظاهرا مراد او از اين نوع تشكيك نحوه تشكيك خاص است كه در وجود قائل است كه
نه از قبيل تشكيك عامى است و نه خاصى و شايد نظر او اين باشد كه وجودات با آنكه در
حقيقت نوعيه يكساناند در مراتب مشككاند و در عين اتحاد در نوع بكمال و نقص
مشككاند و تشكيك آنها در مراتب آنها است و آن مراتب هم امور عدمى هستند و بنا بر
اين در عين اتفاق در نوع مشكك ميباشند.
(از اسفار ج 1 ص 14).
قيصرى گويد: «و التفات فى افراد الوجود ليس فى نفسه بل فى ظهور خواصه
من العلية و المعلولية».
(از شرح قيصرى ص 9).
تَشْكيكِ خاصّ
- (اصطلاح فلسفى) تشكيك را در موردى خاصى ميگويند كه ما به الاختلاف
در آن عين ما به الاتحاد باشد و اختلاف در مراتب ذات باشد نه بامور زائده بر ذات.
تَشْكيك عامى
- (اصطلاح فلسفى) تشكيك را در موردى عامى گويند كه ما به الاختلاف در
آن غير ما به الاتحاد باشد و در حقيقت تشكيك بامور زائد بر ذات باشد از قبيل عوارض
و قوابل.
تَشْميت
- دعاى بخير و بركت بود و آن بود كه بكسى كه عطسه كند گويند «يرحمك
الله» و يكى از سنن اسلامى است (از الفقه ج معاملات ص 55).
تَشْنِگى
- (عرفان) احكام تواضع را گويند اعم از آنكه از جانب مطلوب بود يا
طلب (اصطلاحات فخر الدين).
مولانا گويد:
تشنگان گر آب جويند از جهان
آب هم جويد بعالم تشنگان
چونكه عاشق اوست تو خاموش باش
او چو گوشت ميدهد تو گوش باش
تَشَهُّد
- (اصطلاح فقهى) تشهد شهادت گفتن است و از اصطلاحات فقهى است و ذكر
آن در تشهد اول نمازها «اشهد ان لا اله الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده
و رسوله اللهم صل على محمد و آل محمد» و در تشهد دوم بعد از اداء» شهادت بطريق فوق
ذكر تسليم باشد كه گويد:
«السلام عليك أيّها النّبى و رحمة الله و بركاته و السلام علينا و
على عباد الله الصالحين السلام عليكم و رحمة الله و بركاته و در تشهد اول قبل از
شهادت بگويد: «بسم الله و بالله و الحمد الله» (از
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 1 صفحه : 527