بهترين وجوه سه‌گانه شق وسطى است كه از باب رجوع جاهل بعالم باشد نهايت آنكه در احكام آن را فتوى و اجتهاد نام نهاده‌اند و در موضوعات رجوع باهل خبره (كليات حقوقى ص 120).

اهْلِ خُصُوص‌

- (اصطلاح عرفانى) خواص را گويند: ابو عبد اللّه مغربى گويد:

«اهل الخصوص مع اللّه على ثلاث منازل:

قوم يضن بهم عن البلاء لئلا يستغرق الجزع صبرهم فيكرهوا حكمه او يكون فى صدرهم حرج من قضائه و قوم يضن بهم عن مساكنة اهل المعاصى فلا تغتم قلوبهم و من اجل ذالك سلمت صدورهم للعالم. و قوم صب عليهم البلاء صبا و صبرهم و ارتضاهم فما ازدادوا، بذلك الا حبا».

(طبقات ص 244)

اهْلِ خِدمَت‌

- (اصطلاح عرفانى) خادمان‌اند. پير طريقت گفت: اهل خدمت ديگرند و اهل صحبت ديگر، اهل خدمت اسيران بهشت‌اند و اهل صحبت اميران بهشت (از تفسير حدائق ص 770).

اهْلِ خَلْوَت‌

- (اصطلاح عرفانى) كسانى هستند كه گوشه را گزيده و جهت ذكر خداى متعال بدانجا پناه برده، از مردم قطع كنند و آداب و شرائطى دارد از جمله كم گفتن و كم خوردن و روزه داشتن و با وضو بودن و ذكر كردن و از متاع و لذات شهوانى دورى كردن و بعضى گويند كه مدت خلوت چهل روز است كه چهله نشستن گويند و بعضى مدتى براى آن معين نكرده‌اند. در اين خلوت آنها از محسوسات غايب شده و قطع علاقه از متاع دنيا كنند تا آنكه بعضى از حقايق امور غيبى براى آنها مكشوف گردد چنانكه نائم را در حالت نوم، و متصوفه آن را واقعه خوانند، رجوع شود بواقعه.

حافظ گويد:

باز گويد:

باز گويد:

اهْلِ دِل‌

- كسانى كه از سر گذشته و طالب سراند و آنان مجاز و مرخص‌اند كه بهر عبارت كه خواهند از آن حالات وجدانى خود تعبير كنند.

حافظ گويد:

*