نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 1 صفحه : 327
انّما
- كلمه انما در زبان عرب از ادات حصر است و براى اثبات ما بعد خود و
نفى ما سواه است (از مختصر المعانى ص 79) رجوع بادات حصر شود.
انْوارِ ازَلِيَّه
- (اصطلاح فلسفى) اين اصطلاح را ناصر خسرو بكار برده است و در بيان
آن گويد: بر اصل فلاسفه چون آنچه در اين عالم جسمانى موجود است ظل و پرتوى از
موجودات علوى است از اين جهت گويند هفت سياره كه هفت اورنگ خوانند پرتوى از هفت
نور ازلى است كه در عالم لاهوت است و آن هفت عبارتند از ابداع، جوهر عقلى، (عقل و
عاقل و معقول) نفس، جد، فتح و خيال كه در شريعت جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل گويند
و ستارههاى- هفتگانه آثارى از آن لطائفاند و اندر عالم صغير كه مردمست آثار آن
هفت جوهر ابداعى نيز هست و هفت است كه عبارتند از حيات، علم، قدرت، ادراك، فعل،
ارادت و بقا است كه هر كس را باندازه استعدادش از آن هفت جوهر ابداعى بهرهايست
چنانكه جوهر جسمانى را از آن هفت نور ابداعى بهرهايست و بالجمله هر چه در عالم
حسى موجود است اثرى است از آنچه در عالم علوى موجود است و چون در عالم حسى هفت
ستاره است كه چيزهاى مولود از آنها نور گيرند پس اين موجودات نورانى دليل است بر
آنكه در عالم علوى هفت نور اولى ازلى است كه آن ازليات علل انوار جسمانيهاند.
(جامع الحكمتين ص 109).
تركيبات در فلسفه اشراق و عرفان:
انْوارِ الهِيَّه
- اين اصطلاح اشراقى است منظور انوار سانحه از نور الانوار و انوار
طوليه ديگر است، انوارى كه از قواهر طوليه و عرضيه بر كالبدهاى انسانى و ارواح
نفسانى و نفوس مديره انسانى تابش ميكند. (حكمة الاشراق ص 257).
انْوارِ سَبْعَه
- از اين جهت هفت گويند:
كه هفت ستاره كه هفت نور ازلى خوانند پرتوى از هفت نور ازلى هستند كه
در عالم لاهوتاند و آن هفت نور ازلى عبارتند از ابداع، جوهر عقل، مجموع عقل كه آن
را سه مرتبت است يعنى هم عقل است و هم عاقل و هم معقول، نفس كز عقل منبعث است،
جداست، فتح است و هفتم خيال است كه در شريعت جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل خوانند و
هفت ستاره آثارى از آن لطائفاند و اندر عالم صغير كه مردم است آثارى از آن هفت
جوهر ابداعى است از اين قرار، حيات، علم، قدرت، ادراك، فعل، ارادت، بقا، كه هر كس
باندازه استعداد از آن هفت جوهر ابداعى برخوردار است. (جامع- الحكمتين ص 159).
در شرح گلشن راز گويد: انوار سبعه سالكان در مقام سلوك مشهود ميگردد.
و در هر مقامى هر رنگى را كه مشاهده كنند لباس خود را بدان رنگ پوشند
(شرح- گلشن راز ص 29).
انْوارِ اسپهبديه
- رجوع بانوار مدبره فلكيه شود.
انْوارِ غَيْبِيَّه
- اين اصطلاح عرفانى است و انوارى را گويند كه از عالم غيب بر دلها
تابش كند.
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامى نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 1 صفحه : 327