نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 384
5. پارهاى از استخوانها مرتبط به اعضاى نيازمند به آويزگاه
مىباشد، مانند: استخوان شبيه به لام (ل) [1] كه براى عضله حنجره و زبان و غير اين دو مىباشد.
تقسيم استخوانها به مجوّف و مصمت
همه استخوانها به منزلة تكيه گاه و برپا نگه دارنده بدن مىباشند، و
هر استخوانى كه تنها به منظور تكيه گاه بودن
[2] و نگه دارنده [3] در بدن قرار دارد و در حركت بخشى به اعضاى آن نقشى ايفا نمىكند، تو
پر (مُصمَت) آفريده شده گرچه در آن بناچار روزنه و شكافهايى وجود دارد، و هر
استخوانى كه در حركت اعضاى بدن نيز (علاوه بر تكيه گاه) مؤثر باشد، تو خالى
(مجّوف) بودن آن از وسعت زيادى برخوردار است و آن به صورت يك فضاى خالى در وسط
استخوان قرار دارد تا نياز به جايگاههاى غذا رسان پراكنده نباشد پس همين باعث
سستى آن گردد، بلكه جرمش محكم و غذايش گرد آمده باشد و آن غذا، مخ پر شده در آن
فضاى خالى است، بنا بر اين فايده زيادت وسعت فضاى خالى، سبكى بيشتر استخوان و
فايده تك بودن آن محكمتر بودن جرم آن مىباشد تا در حركتهاى شديد شكسته نگردد و
فايده وجود مخ در وسط آن غذا رسانى بدان مىباشد، چنان كه پيشتر آن را تشريح
نموديم، و علاوه بر آن، رطوبت بخشى مدام به استخوان تا به سبب خشك زايىِ حركت، خرد
نگردد، و (فايده ديگر) در حالى كه استخوانِ تو خالى (مجوف) است، پر (مصمت) بنمايد؛
پس هرگاه نياز به استحكام بيشترى باشد، فضاى خالى كمتر و هرگاه نياز به سبكى
بيشترى باشد، فضاى خالى بيشتر.
[1] استخوان لامى، استخوان منفردى كه در خط ميانى گردن زير فك
تحتانى و بالاى حنجره قرار دارد و با هيچ استخوان ديگر مفصل نمىشود به شكل ل
مىباشد ... استخوان متحركى كه با حنجره هنگام بلع غذا به طرف بالا و پايين حركت
مىكند اين استخوان يك قاعده استخوانى محكم براى زبان ايجاد مىكند. (گزيده از
ضروريات آناتومى اسنل، ص 23)