مغلوط نباشد و از سلامت كافى براى ترجمه برخوردار باشد و در گذر زمان دست خوش تغييرات و تصرفات نابجاى كاتبان واقع نشده باشد.

از آنجا كه آثار مكتوب و ميراث علمى بر جا مانده از گذشتگان با نبود امكانات چاپى عصر حاضر، پيوسته به وسيله نسخه نويسان، مورد استنساخ‌هاى متعدد قرار گرفته و بطور طبيعى با گذشت زمان‌هاى طولانى، غبار تصرفات و تصحيفات گوناگون بر چهره آنها نشسته است، بويژه متونى كه متعلق به سده‌هاى پيش از سده هشتم هجرى مى باشد. بنابراين مترجم اين گونه متون بايد پيش از ترجمه به دنبال دست يابى به نسخه اى معتبر يا متن تصحيح شده از كتاب باشد تا با اطمينان خاطر به ترجمه آن مبادرت ورزد و يا علاوه بر قابليت در ترجمه و آشنايى با موضوع، در صدد به دست آوردن نسخه‌هاى كتاب باشد و با بررسى آنها و توانايى در فن تصحيح و با بهره گيرى از اصول و شيوه‌هاى آن، اشكالات احتمالى نسخه را برطرف نمايد تا ترجمه اى دقيق از كتاب را ارائه دهد.

بنابراين بايد در آغاز، آنچه را كه در تعريف تصحيح نسخه‌هاى كهن عنوان شده است مطرح كنيم يعنى «به حاصل آوردن نسخه اى از اثرى كه بر اساس عرض دادن و مقابله كردن نسخه‌هاى خطى معتبر و موثق آن اثر فراهم آمده باشد به طورى كه نسخه مذكور چه از جهت مفهوم و معنى و چه از بابت لفظ و صورت عين نسخه اى باشد كه مؤلف عرضه داشته است و يا لااقل هيأتى داشته باشد كه مؤلف اثرش را به مانند آن و يا نزديك به آن فراهم آورده است» [1].

آنچه به صورت مقدمه در باره معضل نسخه بيان شد در خصوص كتاب نفيس قانون در طب نيز وجود دارد، زيرا كتاب قانون با اين كه مورد توجه محافل علمى و مدارس طبى در قرون و اعصار متمادى بوده است، با گذشت هزار سال از تأليف آن، داراى نسخ متعددى مى باشد و از تغييرات و تصحيفات گوناگون مانند ناخوانا بودن، غلطنويسى،

[1] راهنماى تصحيح متون، جويا جهانبخش.