نام کتاب : طبيعيات دانشنامه علائى نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 103
يكى آنست كه آن مردم [1] را بحس ببينيم، و ديدن وى بحسّ آن بود كه صورت وى اندر آلت حسّ
افتد،- نه حقيقت [2]
مردمى مجرّد،- بلكه با درازا [3]- و پهنا- و زردى- و سپيدى،- و آن كميّت- و كيفيّت- و وضع، و [4] اين كه با مردمى آميخته [5] است، نه از جهت مردمى است [6]،- كه از جهت آن مايه است، كه مردمى وى
اندر وى است، كه طبعش چنان بود، و صورت چنان پذيرد.
پس [7]
حسّ نتواند حقيقت مردمى و صورت مردمى اين مرد
[8]پذيرفتن- بىفضولهائى [9] كه از مادّت آيد، و نيز چون مادّت غائب
[10] شود- اين صورت از حسّ بشود
[11]، پس حسّ مر [12] صورت را تمام مجرّد نتواند كردن، و چون حسّ آينه صورت جسمانى است، و
پذيراى صورت جسمانى- با پهنا- و درازا [13].