باب هفتم در «درست» [1] كردن ثبات نفس مردم بذات خويش و مستغنى شدن (او) [2] از بدن و «هر چه» [3] بدين «پيوندد» [4]

درست كرديم در فصول گذشته كه [محّل‌] [5] معقولات كه «آن نفس انسانيست» [6]، نه جسم «است» [7] و نه «قوتى در جسم» [8]. اكنون مى‌گوئيم كه نفس مردم تصوّر معقولات نه «بآلت» [9] جسمانى كند، چون قوت وهمى يا فكرى، براى آنكه «اگر اين تعقلات» [10] نفس مردم بالت جسمانى بودى، «تعقل» [11] ذات خويش نكردى و «تعقل» [12] آلت هم نتوانستى كردن (و ادراك آنكه وى عاقل ذات خويش است نتوانستى كردن) [13] براى آنكه ميان «وى» [14] و «ميان ذات وى» [15] آلتى نيست و ميان‌

[1] - آ: راست.

[2] - س آ ح م د ل ندارد.

[3] - م د ح ف ل س: آنچه.

[4] - ح م د ل: تعلق دارد.

[5] - در ف نيست.

[6] - م د ح ل: نفس انسانيست- ف: نفس انسان راست.

[7] - ف: راست- آ: است نه جسمانى.

[8] - ف: قوت در جسم راست.

[9] - آ: بآلتى.

[10] - م د ف: اگر تعقلات- ح: اين تعقلات- س آ: اگر اين معقولات.

[11] - ف آ س: بعقل.

[12] - ف آ س: بعقل.

[13] - م د ح افزوده- س آ: و ادراك آنكه وى عاقل ذات خويش است، از اصل متن ساقط شده و در كتاب معاد چنين است: «و لا ان تعقل انها عقلت»، رجوع شود بصفحه 292 كتاب نجاة.

[14] - ف: او.

[15] - ح س آ: ذات وى- ف: ميان آلت او.