عامة، فيما سوى الجنس و الفصل‌ [1]، فانه قد يكون المشترك فيه، عارضا كليا للموضوعين‌ [2]، و قد يكون كليا لاحدهما و فى بعض الاخر، و قد يكون فى بعض كل واحد منهما. و الذي يصدق لا فى كل‌ [3]، فاما [4] أن يكون فى بعض الموضوع فقط، أو يكون فى كل واحد من الموضوع، و لكن فى وقت دون وقت، أو يكون فى كل وقت، و لكن بشريطة لا على الاطلاق، أو يكون على الاطلاق، و لكن لا بشريطة [5]. و تلك الشريطة، اما تأليف فى القول، أو شي‌ء [6] غير التأليف فى القول. فان لم يكن تأليف‌ [7] فيه؛ فاما أن يكون افراد [8] فيه، و اما غير افراد فيه. و ان كان أيضا عارضا لبعض الموضوع، فاما طبيعى و اما [9] اتفاقى.

و جميع هذا، لايهام العكس. فانه اذا اتفق ان رأى‌ [10] سيالا [11] أصفر، و كان مرا، أعنى المرة [12]، ثم اتفق أن رأى‌ [13] سيالا [14] اصفر غيره‌ [15]؛ ظن أنه مر، و ربما كان حلوا، كالعسل. و سبب ذلك،

[1] - د، ط، ق: الفصل و الجنس‌

[2] - ط: لموضوعين فقط

[3] - ب: كل؛ ديگر نسخه‌ها: الكل‌

[4] - هج: فانه؛ نسخه‌هاى ديگر: فاما

[5] - د (پاك شده و دوباره نوشته)، ق: و لكن بشريطة ما؛ ديگر نسخه‌ها: و لكن لا بشريطة

[6] - ط «شى» ندارد

[7] - ب: تأليف؛ د، ط، ق: التاليف؛ ها، هج: تاليفا

[8] - ب: افراد؛ ديگر نسخه‌ها: افرادا

[9] - ها: او

[10] - د: رؤى؛ ط: يرى؛ ها: رئى ديگر نسخه‌ها: راى‌

[11] - د، ط، ب، ها: سيال، ها، ق: سيالا

[12] - هج: المر

[13] - مانند پيش‌

[14] - ط «سيال» ندارد، نسخه‌هاى ديگر مانند پيش‌

[15] - ق: غيرها