عبارات زيبا و شيوا بكار برده مى‌شود، در صورتى كه در «ايضاح» ممكن است عبارات زيبا و شيوا باشد و يا نازيبا و غيرشيوا «*».

18- ديگر از صناعات موجود در آيه مورد بحث «تمكين» است يعنى هركلمه در جاى خود قرار گرفته باشد و رعايت همه چيز شده باشد.

19- در آيه مورد بحث، صنعت «انسجام» نيز وجود دارد؛ زيرا سخن يك دست است و هموار و روان و سليس و به قول ابن ابى الإصبع‌ 78، كلامى منسجم است كه‌

«بسهولة سبك و عذوبة الفاظ و سلامة تأليف» موصوف باشد ولى در عين حال ابن ابى الإصبع، از تأثير در نفوس و قلوب نيز، غفلت نورزيده و آن‌را شرط اساسى كلام منسجم دانسته است.

ابن ابى الإصبع براى كلام منسجم آيه‌ «... إِنَّما أَشْكُوا بَثِّي وَ حُزْنِي إِلَى اللَّهِ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ‌ «**»»

آيه 86/ يوسف (12)

را مثال آورده و توضيح داده كه منسجم بودن اين آيه و عذوبت الفاظ و تأثير آن در نفوس، بر هرشنونده، روشن است و حتّى تكرار كلمه «اللّه» در جمله «و اعلم من اللّه» با آنكه اگر گفته شود: «و اعلم منه» موجزتر مى‌باشد ولى از باب تعطّف در كلام و زيادت خضوع، گفته شده است «و اعلم من اللّه» همان‌طورى كه در آيه‌ «