ترس و تسليم طلبى خوانده‌اند، فداكارى بزرگى از خود نشان داد. امضاى اين صلح نامه يكى از پرشكوهترين جلوه‌هاى پيروزى بر خود و مقاومت در برابر طوفانهاى هوا و هوس و احساس مسئوليّت در مقابل ريختن خونهاى مسلمانان و به حقيقت پيوستن اين سخن راست و تصديق شده پيامبر بزرگوار بوده است كه فرمود: «اين پسرم (امام حسن) سرور است و شايد خداوند به وسيله او ميان دو گروه از مسلمانان اصلاح كند». [1]

اگر امام حسن پيشواى صلاح و راستى و الگوى فداكارى و مجمع كرامتها و بزرگواريها و در نهايت امام مؤيَّد به غيب نمى‌بود، از اينكه مى‌ديد معاويه، يعنى همان كسى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در باره او فرموده بود:

«چون معاويه را بر منبر من ديديد بكشيدش و (اگر چه) هرگز چنين نمى‌كنيد»، بر اريكه حكومت مى‌نشيند، روح پاكش دچار آشوب و اضطراب مى‌گشت. اگر قلب بزرگ او به پروردگارش متصل نمى‌بود، هر آينه دل شكسته و رنجيده خاطر مى‌شد ودق ميكرد. چرا كه به چشم خود مى‌ديد كه مسلمانان دو باره به قهقرا مى‌روند و ستاره «جاهليّت جديد» از نو درخشش پيدا كرده است.

اگر بردبارى عظيم او كه بر جوشيده از قوت ايمان وى به خدا و تسليم در برابر قضاى او نمى‌بود، هرگز در مقابل معاويه از خود شكيبايى نشان نمى‌داد. معاويه بر منبر رسول خدا مى‌نشست و منشور رسالت را پاره‌