«بر برده نه حجّ و نه عمره است تا آزاد گردد.»

7- از ابو عبداللَّه عليه السلام پيرامون اين آيه قرآنى: وَللَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا، رسيده است كه فرمود:

«مَنْ كَانَ صَحِيحاً فِي بَدَنِهِ، مُخَلَّى سِرْبُهُ، لَهُ زَادٌ وَرَاحِلَةٌ فَهُوَ مُسْتَطِيعٌ لِلْحَجِّ» [1].

«كسى كه جسمش سالم باشد، راهش باز، و توشه‌اش بر قرار و مركبش فراهم باشد، براى حجّ مستطيع خواهد بود.»

تفصيل احكام:

1- حجّ بر كودك غير بالغ كه مميّز نگشته مستحبّ است و از او صحيح مى‌باشد، ولى براى او حجّ واجب حساب نمى‌شود.

2- اگر كودك مميّز پس از بلوغش وقوف در مشعر الحرام را درك كرد براى حجّ واجب او كافى است، اگرچه احرامش پيش از بلوغ او باشد.

3- كودكى كه نيّت حجّ استحبابى كرده به گمان اينكه نابالغ است، ولى بعداً معلوم شود كه در حال حجّ بالغ بوده است، از حجّ واجب او كفايت مى‌كند.

4- بر سرپرست كودك غير مميّز مستحبّ است او را مُحرِم كند و جامه احرام بر پيكرش پوشاند و سرپرست، خود نيّت مى‌كند و در صورت توانايى كودك تلبيه را به او تلقين مى‌نمايد و در غير اين صورت خود از سوى كودك تلبيه مى‌گويد.

5- هزينه‌هاى حجّ افزون بر هزينه‌هاى معمولى كودك همچون قربانى،