علم به خطا و اشتباه آن نداشته باشد.

ج- قبله را از راههاى علمى ممكن نيز مى‌توان مشخّص كرد، از قبيل:

حركت بادها و وضعيّت خورشيد و ماه در اوقات مختلف و مكانهاى مختلف، در صورتيكه براى عقلا، اطمينان آور باشد.

د- اگر امارات و نشانه‌ها، متعارض باشند، بايد به آنچه اطمينان آور است عمل كند و بقيّه را رها نمايد. پس اگر اجتهاد و جستجو كرد و قبله را تشخيص داد ولى صاحب خانه، قبله را بر خلاف آن جهت، اعلام كرد يا اينكه قبله آن منطقه بر خلاف قبله مورد تشخيص او بود، او بايد به آن جهتى عمل كند كه اطمينان پيدا كرده است، امّا كسى كه عاجز از جستجو و تفحّص است مانند شخص نابينا و زندانى، بايد در بيان امارات يا تعيين قبله يا كمك گرفتن از ابزارهاى علمى اطمينان آور، به غير خود مراجعه كند.

ه- اجتهاد به رأى و قياس يا اعتماد بر گمان و تصوّر كه شارع مقدّس از آنها نهى كرده، جايز نيست زيرا گمان، انسان را به حق نمى‌رساند، و بايد مطابق با روشهايى كه شرع در نظر گرفته يا عرف عقلا صحّت آن را تصديق كرده، قبله را تشخيص داد.

6- كسى كه نمى‌تواند جهت قبله را تشخيص بدهد، مخيّر است به هر طرف كه بخواهد نماز بگزارد و در اين مورد قول مشهور و احوط هم اين است كه به چهار طرف نماز بخواند.

7- براى مسافر لازم است كه جهت قبله را پيدا كند و جايز نيست نمازهاى واجب را سواره بخواند مگر در صورتيكه بتواند بدون اختلال در قبله، نماز را بجا آورد مانند كشتى و قطار و هواپيما. امّا حركتهاى جزئى كه در اين هنگام ايجاد مى‌شود، اشكالى ندارد ولى اگر حركت به گونه‌اى‌