«ما هيچ شهر و ديارى را هلاك نكرديم مگر اينكه انذار كنندگانى (از پيامبران الهى) داشتند.»

حديث شريف:

از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده كه فرمودند:

«رُفع عن امّتي تسعة: الخطأ، والنسيان، وما اكرهوا عليه، وما لا يطيقون‌

، وما لا يعلمون، وما اضطرّوا إليه، والحسد، والطيرة، والتفكير في الوسوسة في الخلق ما لم ينطق بشفة» [1].

«مسؤوليّت نُه چيز از امّت من برداشته شده است [آن نُه چيز عبارت‌اند از:] اشتباه، فراموشى، آنچه به آن مجبور شوند، و آنچه از توانشان خارج است، و آنچه نمى‌دانند، و آنچه بدان ناچار (مضطرّ) مى‌شوند، حسد و خشم، و انديشه وسوسه‌انگيزى درباره خلق كه به زبان نيايد.»

رهيافت وحى:

شريعت الهى همچنانكه حكيمانه است، به رحمت و رأفت نيز آراسته است. از همين رو خداوند متعال تنها در صورت فرستادن پيامبرى هشدار دهنده، جوامع نافرمان را كيفر مى‌كند، و همچنين غافلان را تنها در صورت يادآورى و تذكار به كيفر مى‌رساند. از همين رو عذر نادان تا وقتى به مسئله آگاهى نيافته موجّه خواهد بود، بويژه اگر در آن عدم آگاهى قاصر باشد نه مقصّر، چراكه آگاهى شرط مسؤوليّت است.