6- شرط تمام خواندن در سفرهاى شغلى اين است كه با ده روز اقامت در
وطن يا غير وطن، قطع نشود زيرا اقامت ده روز، حكمقبلى را از بين مىبرد پس در سفر
اوّل خود بعداز اقامت، واجب است شكسته بخواند و سپس از سفر دوم، تمام بخواند اگرچه
در سفراوّل، جمع بين قصر وتمام احوط است. در اينجا تفاوت نمىكند كه اقامت ده روز
با نيّت قبلى يا بدون قصد و نيّت، صورت گرفتهباشد.
7- كسى كه شغلش مسافرت نيست امّا براى او كارى پيش مىآيد كه سبب
مىشود چندين سفر متوالى برود، وظيفه او تمام نيستبلكه بايد شكسته بخواند، چه،
تعدّد مسافرتها كاملًا تصادفى باشد يا اينكه از زمان اوّلين سفر، قصد آن را داشته
باشد مثل كسى كهكالاى تجارى يا محصولات كشاورزى دارد كه مىخواهد طى چند سفر
متوالى، آنها را به جاى ديگر انتقال دهد.
8- كسى كه از وطنش اعراض كرده امّا هنوز براى خود وطن جديدى انتخاب
نكرده است و در جستجوى وطن به سفر مىپردازد، بايد در سفر قصر كند امّا اگر خانه
به دوش شود و قصد ماندن در جاى معيّنى را نداشته باشد، بايد تمام بخواند، و مانند
اوست كسانىكه براى فرار از ظلم و قهر ستمگران وطاغيان، به جنگلها، بيابانها،
كوهها و مردابها پناه مىبرند.
هشتم- رسيدن به حدّ ترخّص
حد ترخّص نقطهاى است كه مسافر در هنگام رفتن، شكسته خواندن نماز را
از آنجا آغاز مىكند و در هنگام بازگشت از سفر بارسيدن به آن نقطه، نماز را تمام
مىخواند.
1- اقرب اين است كه حدّى كه مسافر در هنگام رفتن، شكسته خواندن را از
آنجا شروع مىكند، خروج از خانهها و رسيدن بهبيابان است، آنجا كه صداى اذان ديگر
شنيده نمىشود ومسافر از خانهها دور مىشود به گونهاى كه صاحبان خانهها، مسافر
رانمىبينند و امروزه از طرف راهنمائى و رانندگى علايمى براى خروج از شهرها گذاشته
مىشود كه نزديك به همين معيارى است كهگفته شد.
همچنين است در هنگام بازگشت يعنى به محض رسيدن مسافر به حد ترخّص به
همين معنى كه گفته شد، حكم شكسته خواندنهم پايان مىيابد يعنى هنگاميكه مسافر در
بين خانهها داخل شود و اذان شهر را بشنود.
امّا در شهرهاى بزرگ مثل مكّه و كوفه سابق بنابر احتياط واجب، در
هنگام بازگشت بايد نماز را تا هنگام وارد شدن به منزلخود به تأخير اندازد.
2- حدّ ترخّص چنانكه نسبت به وطن معتبر است، در شهرى كه مسافر قصد
اقامت ده روزه دارد نيز معتبر است. پس كسى كه بهقصد هشت فرسخ و اقامت ده روزه در
مقصد، سفر كند،