مسافت هشت فرسخ را كامل نمود، بينقصر و تمام جمع كند.
آية الله العظمى السيد محمد تقي
المدرسي(دام ظله)، احكام عبادات - قم، چاپ: دوم، 1381.
اگر در همين فرض، مسافتى كه جديداً قصد كرده با مسافت بازگشت باهم،
هشت فرسخ يا بيشتر شود و قصد بازگشت همداشته باشد، نماز را شكسته بخواند.
4- كسى كه نمىداند چه مقدار مسافتى را مىپيمايد مثل كسى كه به
دنبال گمشدهاى مىروديا هدف نامعلومى دارد يا شكارى را تعقيب مىكند و مانند آن،
نمىتواند در رفتن، نماز را قصر كند امّا در بازگشت اگر راهش بههشت فرسخ يا بيشتر
مىرسد، واجب است شكسته بخواند.
5- اگر به قصد پيمودن مسافت معتبر عازم سفر شود ولى مشروط به اين كه
رفيق همسفر پيدا كند يا اينكه ادامه سفرش را بهحاصل شدن چيزى، معلّق گرداند،
نمىتواند شكسته بخواند مگر اينكه مسافرت را با چنين قصدى آغاز كند كه بعداز
پيمودن چهارفرسخ، در جستجوى رفيق يا در صدد دست يافتن به چيزى باشد كه دراين صورت
شكسته بخواند زيرا دراين فرض، قصد مسافتمعتبر، تحقّق يافته است.
6- اگر قصد مسافت و عزم سفر وجود داشته باشد، لازم نيست آن مسافت به
صورت پيوسته، پيموده شود بلكه مىتواند آنمسافت را در چند روز طى كند بلكه اگر در
هر روز به خاطر تفريح و سرگرمى يا كاوش علمى، تنها مسافت ناچيزى از راه را
بپيمايد، تا زمانى كه در عرف سفر صدق كند، نماز را شكسته بخواند و از همان حدّ
ترخّص، قصر را شروع كند امّا اگر در صدق سفر به اينحركت كُند، شك كند، تمام
بخواند و احتياط جمع بين قصر و تمام است.
7- لازم نيست در قصد مسافت، مستقل باشد بلكه اگر در سفر پيرو ديگرى
است مانند همسر كه از شوهر خود، يا نوكر كه از آقاىخود تبعيّت مىكند، يا زندانى
و اسير و مانند آنها اگر بدانند كه مسافت شرعى را مىپيمايند بايد شكسته بخوانند.
8- اگر شخصى كه تابع وپيرو ديگرى است مسافت را نداند، بايد
تمامبخواند امّا اگر بعداً روشن شود كه مسافت شرعى تحقّقيافته، بايد شكسته
بخواند چون قصد او هم تابع قصد متبوع مىباشد.
9- كسى كه تابع ديگرى است ومسافت را نمىداند، واجب است كه از باب
احتياط، از متبوع، استعلام كند وبر متبوع هم از باباحتياط واجب است كه مقدار
مسافت قصد شده را به او خبر دهد.
10- اگر كسى كه در سفر، تابع و پيرو ديگرى است علم داشته باشد يا
گمان كند كه قبلاز رسيدن به چهار فرسخ از او جدا مىشود، واجب است كه تمام بخواند
امّا اگر شك داشته باشد ظاهر اين است كه بايد شكسته بخواند