بلكه مقابل قرار گرفتن يكى از دو جانب‌صورت را به گونه‌اى كه «رو كردن» صدق كند نيز شامل مى‌شود. مگر اين چنين نيست كه اگر در ميان جمعى نشسته باشيدكه اطراف يك ميزگرد نشسته باشند، هر فردى، رو به سوى همه كسانى دارد كه در جلو او قرار گرفته‌اند نه تنها يك شخصى كه درمقابل بينى او قرار گرفته است زيرا معيار، صورت و رو است نه بينى.

ج- «شطر» به معناى قسمت و بخشى از يك چيز است و به جهات چهارگانه هم «شطر» گفته مى‌شودچون قسمتها و بخشهايى از مكانى است كه بر انسان احاطه دارد.

بنابراين اگر آنچه خداوند دستور داده، رو كردن به «شطر المسجدالحرام» باشد، پس مقدار واجب، رو كردن به جهت‌و جانبى است كه اين مسجد در آن جهت قرار داد، يعنى رو به سمتى كند كه مسجدالحرام در آن سمت است. در عرف هم معمولًا، جهات وجوانب را به چهار طرف وحدّاكثر به هشت طرف وسمت تقسيم مى‌كنند. پس جهت و سمت، وسيع‌تر از خود مسجد ياخود كعبه است. بدين ترتيب از مجموع آياتى كه كلمه (شطر) در آنها تكرار شده، استفاده مى‌كنيم كه قبله مأمور به، جهت و سمت مسجدالحرام است نه خود آن. واللَّه العالم.

قبله چيست؟

1- محل و جايگاه كعبه (شرّفها اللَّه) قبله مسلمانان است، و بر مردم است كه در هر كشور ومنطقه‌اى باشند، به‌سمت مسجدالحرام- كه كعبه در آن قرار دارد- نماز بگزارند.

2- سمت و جانب مسجدالحرام، هرچه كه شخص از آن دورتر شود، وسيع‌تر مى‌گردد وواجب هم رو كردن به طرف و جهت‌عرفى مسجدالحرام است، و لذا درست است آنچه گفته‌اند كه اهل عراق روبه ركن عراقى- ركن حجرالاسود- و اهل شام روبه ركن‌شامى و مغربى‌ها روبه ركن مغربى و اهالى يمن روبه ركن يمانى نماز مى‌گزارند، و رو در رو قرار گرفتن دقيق، واجب نيست و همين‌كه «روبه سمت قبله» صدق كند كافى است.

3- سمت و جهت مسجدالحرام قبله است نه خود ساختمانها، و لذا اگر ساختمانهاى كعبه يا مسجد، از بين بروند، باز هم‌مسلمان روبه سمت آن نماز مى‌خواند، وكسى كه در جايگاه بلندتر از كعبه قرار داشته باشد، باز هم به همان سمت نماز مى‌خواند وكسى كه در داخل كعبه نماز بخواند، به هر طرف كه بخواهد بخواند.

تشخيص قبله:

4- بر مسلمانان لازم است كه جايگاه خود را نسبت به كعبه و قبله مشخّص سازند تا روبه‌سمت مسجدالحرام نمايند. تشخيص و تعيين قبله هم با هر وسيله‌اى كه موجب اعتماد و اطمينان‌