است. زيباتر آن است كه هم شامل ترس در دنيا باشد؛ هم آخرت.

اين آيه را با ضميمه كردنِ آيات ديگر مى‌توان چنين معنى كرد كه:

منظور از غيب اين است كه ايمان فرد به غيب كامل باشد. تمام ابعاد غيب را قبول كند و ايمان به تمام ناشناخته‌هايش داشته باشد. مثل برخى نباشد كه بخشى را مى‌پذيرند و بخش ديگر را رها مى‌كنند؛ ايمان بايد كامل باشد؛ چرا كه در قرآن مى‌خوانيم:

«إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ». [1] خداوند، تنها از پرهيزگاران مى‌پذيرد.

تا ايمان كامل، همه‌جانبه و شامل بر همه‌ى زواياى پنهان معارف نباشد، چندان ثمرى نخواهد داشت. و اگر ايمان كامل شد و غيب را هم شامل گرديد، «فَبَشِّرهُ بِمَغْفِرةٍ و أجْرٍ كريمٍ».

چنين كسى را با آمرزش و پاداشى پرارزش بشارت ده.

در اين آيه واژه‌ها دوتا دوتا در كنار هم قرار گرفته‌اند: «اتّبع الذكر» و «خشى الرحمن» با هم آمده‌اند. «فَبَشِّرهُ» با «انما تنذر» در كنار هم، «مغفرة» و «اجر كريم» نيز به هم عطف شده‌اند.

/ هفت‌

محو گناهان گذشته‌

با بحث كوتاهى در باره‌ى مغفرت اين درس را به پايان مى‌رسانيم.

«مغفرت» يعنى چه و منظور قرآن از «فبشِّرْهُ بِمَغفرِةٍ» چيست؟

جمله‌ى مشهور و معروفى داريم كه «الإسلامُ يَجُبُّ ما قبله» [2] يعنى: اسلام اين ويژگى را دارد كه ماقبلِ خود را از بين مى‌برد و محو مى كند. انسان در لحظه‌اى كه ايمان مى‌آورد، ماقبل او از مابعدش جدا مى‌شود. روايتى از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل شده كه: عبد الله بن مسعود نزد پيامبر گرامى آمده و عرض‌