كه آيات بر او نازل مى‌گشت پس بعضى از كسانى كه برايش بنويسند را مى‌خواند پس به او مى‌گفت اين آيات در سوره‌اى است كه در آن اين چنين و اين چنين است، و انفال اولين چيزى بود كه در مدينه بر پيامبر نازل گشت و برائت آخرين آنچه از قرآن نازل شد و داستانش شبيه داستان آن بود پس پنداشتيم كه اين از آن است رسول خدا (ص) براى ما روشن نكرد كه اين از آن است پس هر دو را در سبع الطوال قرار داديم و بينشان سطر بسم اللَّه الرحمن الرحيم ننوشتيم و قرينتين خوانده مى‌شدند.

/ 109

زمينه كلّى سوره‌

نام سوره

با آن كه سوره «البراءة» سراسر انذارهاى كوبنده براى مشركان است، وجود آيات التوبة بويژه در آغاز سوره در رحمت بارى تعالى را در فضاى غضب مى‌گشايد و بدين منظور اين سوره «التوبة» نام گرفته است. همچنين به سبب جو كلى آن و به سبب كلمه «برائت» كه در آغاز آن آمده آن را سوره البراءة خوانده‌اند.

سوره البراءة يا التوبة در امتداد سوره الانفال است. حتى برخى معتقدند كه اين سوره دنباله الانفال بوده است. سياق اين سوره همان ضرورت ويران ساختن بناى وجودى شرك است و بر پا داشتن بناى استوار توحيد و به كار بردن عنف به عنوان آخرين وسيله براى تحقق توحيد و نابودى كفر: براى آن كه مردم امر جهاد را با همه خشونتها و فدا شدنهايش بپذيرند به چند مطلب نياز است

/ 110 نخست آن كه: ميان او و دشمن از جهت روانى جدايى باشد.

دوم آن كه: پيكارجو براى فداكارى آمادگى داشته باشد و شهادت را به عنوان يك موهبت بپذيرد.