يعنى چنان كن كه نتوانند از آن استفاده كنند آن سان كه باد خانه‌ها را ويران مى‌كند و آثارشان محو مى‌نمايد. مثلا با وجود نبود ارزاق و بالا رفتن بها و نبودن امنيت در راه‌هاى بازرگانى/ 446 دارايى ديگر فايدتى نمى‌دهد و با اشاعه بيماريهاى همه‌گير و خشكسالى مال به مردم سودى نمى‌بخشد. همچنين با وجود تروريسم و تسلط ديكتاتورى و گرانى سرسام‌آور پول به چه درد مردم مى‌خورد. آرى، خدا بدين گونه نعمت را از كافران سلب مى‌كند.

وَ اشْدُدْ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ‌ و دلشان سخت كن.» يعنى رحم و شفقت از دلهايشان بركن تا دلشان فرو بسته و سنگ شود. و به سبب فقدان عواطف و احساسات روابط اجتماعى‌شان سست گردد. و نتوانند دست اتحاد به هم دهند.

از بارزترين نشانه‌هاى سخت دلى اين است كه كسى كه چنين باشد نمى‌تواند به حقايق ايمان آورد مگر وقتى كه وقت بگذرد.

فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ‌ ايمان نياورند تا آن گاه كه عذاب دردآور را بنگرند.» سلطه مستمر سلطه‌اى است كه بتواند تحولات را درك كند و از آنها سود برد ولى آل فرعون هيچ حقيقتى را در نيافتند مگر آن گاه كه دچار غرق شدند.

استجابت دعوت‌

[89] به سبب دعاى موسى و هارون بود.

قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما گفت: خواست شما اجابت شد.» آيا تنها دعا براى از ميان بردن جاهليت كافى است؟/ 447 هرگز! كسى كه دعا مى‌كند بايد خود ملتزم به محتوى دعاى خود باشد. هنگامى كه مسلمان براى سقوط طاغوت دعا مى‌كند نبايد خود در برابر طاغوت خضوع كند زيرا خضوع در برابر او نوعى تحكيم مواضع اوست و در نتيجه مخالف آنچه به دعا خواسته است. زمانى كه يك انقلابى سلطه ستمكار را لعن مى‌كند، معنى لعن دور ساختن ستمكار است از