ياد داده است و چه كسى آنها را به كارى كه صلاح آنها در آن است
راهنمايى كرده است؟
ديگر موجودات زنده و حتى نباتات همه براى مصالحشان تلاش مىكنند.
آيا نه اين است كه خدا آنها را به مصالحشان راه مىنمايد؟
قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ
اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِ بگو: آيا از اين بتان شما كسى هست كه
به حق راه نمايد؟ بگو خدا به حق راه مىنمايد.» اوست كه بشر را و طبيعت را بر وفق
نظام فطرت خلق كرده است و اوست كه به انسان آموخته است كه چگونه از طبيعت بر طبق
آن نظام بهرهمند گردد.
أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ
لا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدى آيا آن كه به حق راه مىنمايد به
متابعت سزاوارتر است يا آن كه به حق راه نمىنمايد و خود نيز نيازمند هدايت است؟»
بتان و ديگر شريكان هدايت نمىيابند مگر زمانى كه خدا آنان را هدايت كند. آيا اين
طاغوتى كه مردم او را مىپرستند، اگر خداوند عقلش و علمش را از او بستاند جز
ديوانه نادانى است؟ آيا آن ثروتمند فرو رفته در فخر و غرور اگر بى خرد و علم گردد
وسيله مسخره مردم نخواهد بود؟ آيا اين تكه سنگى كه نادانانش خدا مىگويند تا كنون
توانسته است كسى را هدايت كند؟
فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ چگونه حكم
مىكنيد.» چرا بتان را با خداى يكتا مقايسه مىكنيد. به نظر من آيه كريمه ناظر به/
380 كسانى باشد كه مردم آنها را پيشوايان فكرى خود قرار مىدهند و به جاى خدا از
آنان علوم و فرهنگ خود را فرا مىگيرند بى آن كه سخنان آنان را به مكيال و معيار
دين بسنجند. در حديث شريف آمده است
كسى كه به سخن گويندهاى گوش سپارد او را پرستيده است. اگر آن گوينده
سخن خدا بگويد او خدا را پرستيده است و اگر سخن شيطان بگويد او