افزونتر گردد همه زمين خواهد سوخت و اگر از آنچه هست كمتر شود زمين و هر چه در آن هست منجمد گردد و در هر دو حال زندگى رخت برخواهد بست. ماه را نمى‌نگرى كه فروغ خود از خورشيد مى‌ستاند و شب هنگام با پرتو مهتاب خود زمين را روشن مى‌دارد و در هر شب در منزلى از منازل خويش است گاه هلال است و گاه بدر و گاه در محاق. چنين است تا افراد بشر حساب روزها را داشته باشند و برنامه خود چنان كه بايد تنظيم كنند./ 331 آرى، خورشيد هر روز همانند روز پيش طلوع مى‌كند و پس از طى مسيرى معين در هر فصل رخت به سوى مغرب مى‌كشد اما ماه چنين نيست گاه زودتر طلوع مى‌كند و گاه ديرتر، هلال است، بدر مى‌شود و در محاق مى‌افتد تا فراياد ما آورد كه عمر تو و زندگى تو روى در تحول و دگرگونى دارد، در حالى كه تو خود هم چنان در غفلت و بى‌خبرى هستى.

هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ ما خَلَقَ اللَّهُ ذلِكَ إِلَّا بِالْحَقِ‌ اوست كه خورشيد را فروغ بخشيد و ماه را منور ساخت و برايش منازلى معين كرد تا از شمار سالها و حساب آگاه شويد. خدا همه اينها را جز به حق نيافريد.» و براى تحقق هدفى معين.

يُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ‌ و آيات را براى مردمى كه مى‌دانند به تفصيل بيان مى‌كند.» [6] آمد و شد شب و روز دليل ديگرى است بر ربوبيت خداى سبحان، زيرا اين آمد و شد خود دليل اين است كه آفرينش را هدفى است.

إِنَّ فِي اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَّقُونَ‌ در آمد و شد شب و روز و آنچه در آسمانها و زمين آفريده است براى پرهيزگاران عبرتهاست.» انواع گوناگون موجودات را جز خداوند نمى‌داند و هر آفرينشى را هدفى است خاص، كه پرهيزگاران هستند كه از مشاهده عالم وجود پند و عبرت مى‌گيرند زيرا مردم ديگر در حجاب غفلت و جهالت محجوبند و در دلشان هيچ پديده‌اى مؤثر