چه وقت انسان حقيقت خويش را در خواهد يافت كه او بنده خداست و خداست كه يكتا و بى همتاست؟

مسلما وقتى به اين حقيقت پى مى‌برد كه به رنج و مصيبتى گرفتار آمده باشد در اين هنگام است كه حجابهاى غفلت و شرك از مقابل ديدگان او به كنارى مى‌رود و قدرت خداوند تعالى تجلى مى‌يابد.

در سوره يونس سه بار بر اين حقيقت تأكيد مى‌شود و با قصه قوم يونس و يونس كه خدا اين سوره را به نام او ناميده است تناسب دارد. خداوند پس از آن كه قوم يونس را عذاب احاطه كرده بود عذاب را دفع كرد و آنان را برهانيد.

/ 320 در آيات اين سوره از مجادله كفار در پيرامون قرآن مى‌خوانيم و شايد اين نيز يكى از موارد معارضه‌اى باشد كه در اين سوره به آن فرمان شده است. (15/ 17) براى آن كه هر كس بتواند در مواجهه با طاغوتان و قواى طبيعت معارضه كند بايد از بتانى كه نه سود مى‌دهند و نه زيان بپرهيزد. (18) و به تأخير افتادن عذاب آنان به سبب سخنى است كه پيش از اين از پروردگار صادر گشته. (19) و علم غيب در نزد اوست (20) و مكر خدا از هر چه در تصور آيد سريعتر است و رسولان (دو فرشته) او هر مكرى را مى‌نويسند. (21) قرآن مى‌گويد مردمى هستند كه چون خطر فراز آيد خدا را به زارى مى‌خوانند و پس از رفع خطر به همان حال كه بودند باز مى‌گردند. (22/ 23) آن گاه زندگى دنيا را مثل مى‌زند كه چون بارانى است كه موجب روييدن نباتات مى‌گردد (24) سلامت در نزد خداست و اوست كه مردم را به راه راست هدايت مى‌كند (25) و اين مژده سلامت ويژه كسانى است كه نيكى مى‌كنند اما مجرمان را جايگاه آتش است.

(26/ 27) همچنين ما را فرمان مى‌دهد كه بتان را نپرستيم زيرا بتان از پيروان خويش تبرى مى‌جويند و كيفر كافران با خداست (28/ 30) هم چنان سخن ادامه مى‌يابد در بيان حقيقت بتان كه موجوداتى بى ثباتند و سرگشته و پيروانشان جز از پندارى پيروى نمى‌كنند. (36)