به انجام رساند مثلا روح مقاومت در جامعه بدمد يا با كسانى كه
مىپندارد ستون پنجم دشمن هستند مبارزه كند و مواظب اعمال آنان باشد و از انتشار
دروغ و شايعهپراكنى جلوگيرى كند.
/ 252
كارها وابسته به نيتهاست
اگر كسى مجموعا روشى سالم و پسنديده دارد شركتش به طور مستقيم در جنگ
يا تخلّف از آن به سبب عذر شرعى منافى ايمان و تقواى او نيست.
ما عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ بر
نيكوكاران هيچ گونه عتابى نيست.» يعنى بر كسى كه خود نيكوكار است و مىخواهد كارى
نيك انجام دهد ولى قادر به انجام آن نيست مؤاخذت و عتاب و عقابى نخواهد بود. عبارت
مطلق است و از آن مىشود استنباط كرد كه هر كس قصد خيرى كند و براى انجام آن قدم
بردارد خواه مصيب باشد يا مخطى، كارش درست باشد يا نه، به هدفش برسد يا نرسد پاداش
خويش خواهد يافت.
در حديث از انس روايت شده كه رسول اللَّه چون از غزوه تبوك باز گرديد
و به مدينه نزديك شد گفت: «مردانى را در مدينه جا گذاشتيد كه هر راهى را كه شما
پيموديد با شما بودند و در هزينهاى كه كرديد، با شما شريك بودند و از هر وادى كه
گذشتيد با شما بودند» پرسيدند يا رسول اللَّه، چگونه چنين كردند و حال آن كه از
مدينه خارج نشده بودند؟ رسول اللَّه فرمود آنان از همراهى با شما معذور بودند.
[10] از اين رو در آيه حساب اينان را از ديگران جدا ساخته تا جنگجويان بر
اين ناتوانان و بيماران تكبر نكنند و آنان را به زبان نيازارند يا به بهانه شركت
نكردنشان در جنگ مانع حقوق آنها نشوند.