فَيُحِلُّوا ما حَرَّمَ اللَّهُ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ
أَعْمالِهِمْ پس آنچه را كه خدا حرام كرده است حلال مىشمارند. كردار ناپسندشان
در نظرشان آراسته گرديده.»/ 173 مراد از كردار ناپسند اعمال تجاوزكارانه آنهاست كه
براى آن حتى احكام خدا را دگرگون مىسازند. اينان براى توجيه كردن اهداف شوم خود
به توجيه وسيله چنگ مىزنند. در حالى كه كردارهاى آنها همه سبب ضلالت و انكار است،
زيرا دل خواهشناك انسانى چون هدفش مطامع شخصى باشد ديگر در جستجوى حقيقت نمىافتد
و از اين رو بدان هم دست نمىيابد.
وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ
و خدا كافران را هدايت نمىكند.» كفر در اينجا مخالفت با اقدام براى انجام وظايف
است پس كفر بر عقل اثر مىگذارد و نور معرفت را از عقل سلب مىكند.
[38] گفتيم مهمترين چيزى كه فكر بشر و رفتار او را محدود مىسازد
همانا هدف اوست كه در چشم او آراسته شده و شوق وصول به او در سرش افتاده است اگر
هدفش خدا و روز بازپسين باشد، همانند رانندهاى دل آگاه و آشنا به راه ماشين زندگى
را از راههاى خوب و بىخطر به پيش مىبرد و اگر نه چرخهاى ماشين او از راه به در
مىرود. بدين گونه ديگران را هم با خود به گمراهى مىبرد. اگر كسى را هدف تمتع از
زندگى مادى و ترك جهاد در راه خداست، هر گاه فرمان خدا رسد او در انجام آن تكاهل
مىورزد.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ما لَكُمْ إِذا قِيلَ لَكُمُ
انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! چيست كه چون شما را گويند كه براى جنگ در راه خدا
بسيج شويد گويى كه به زمين چسبيدهايد؟» يعنى سنگين مىشويد و تكاهل مىكنيد و
براى توجيه رفتار ناپسند خود خواستار به تأخير افكندن جنگ مىشويد.
گاه مىگوييد اكنون هوا گرم و سوزان است. آيا صبر نمىكنيم كه هوا
معتدل شود. و گاه مىگوييد اكنون هوا سرد است اندكى صبر كنيم تا هوا ملايم شود
گاهى هم گوييد، نه، فعلا ساز و برگ جنگ را مهيا نكردهايم.