مگر آنان همان كسان نبودند كه دين خويش به بهايى اندك فروختند و راه بر هر چيزى بربستند و هر كار كه از آن نكوهيده‌تر نبود به جاى آوردند. آيا نه اين بود كه حقوق مؤمنان را زير پاى نهادند و بدون رعايت هيچ عهد و پيمانى بر آنان تجاوز كردند.

آرى، اگر توبه كنند و نماز به جاى آورند و زكات بدهند توبه آنان قبول مى‌شود، زيرا مبارزه با آنان يك مبارزه شخصى نيست و نيز بر اساس نژادپرستى نخواهد بود. از اين رو پس از توبه به زودى با مسلمانان برادر مى‌شوند.

/ 122 در اين درس و درسهاى بعدى طرح معامله با مشركان ريخته مى‌شود هم چنان كه قرآن به بيان منش ايشان مى‌پردازد.

شرح آيات

ابلاغ امر رسالت‌

[6] هدف اساسى در مبارزه عليه مشركان، ابلاغ رسالت است به آنان و تنها چيزى كه از آنان خواسته مى‌شود اين است كه دل از هر كينه ديرينه پاك دارند و به پيام رسول اللَّه گوش فرا دهند. پس اگر يكى از مشركان امان خواهد تا به بلاد اسلامى بيايد و از نزديك به تعاليم رسول گوش سپارد، اسلام او را امان مى‌دهد.

زيرا بسيارى از آنان بدون آگاهى از اسلام با اسلام مى‌جنگند. ولى اگر اين فرد كافر از آنچه شنيده بود قانع نشده بود و مى‌خواست به مكان خود و به ميان قوم خود باز گردد راهش را گشوده خواهند داشت.

وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ‌ و هر گاه يكى از مشركان به تو پناه آورد.» يعنى طلب حمايت كند. و رسم عربها اين بود كه چون يكى از افراد از رئيس قبيله طلب حمايت مى‌كرد، مى‌پذيرفت و او در تمام مدتى كه تحت حمايت بود، در امان بود حتى از جانش دفاع مى‌شد.

فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ‌ پناهش ده تا كلام‌