او به ديگر معارف توحيديه چون عدل و نبوت و امامت و معاد افزون
مىگردد.
در آغاز اين آيات سخن از اين است كه خداى تعالى جن را آفريده است.
ولى برخى از اذهان ساده پندارند كه جن شريك خداست همانطور كه پارهاى
پنداشتند كه خدا صاحب پسران و دختران است. و اين حكايت از عدم علم به حقيقت امر
است.
خداى تعالى اشياء را از عدم خلق كرد، خلقتى ابداعى، نه اين كه اشياء
از او متولد شده باشند. تا نيازمند به زوجى باشد و با هماهنگى و همكارى او تولد
صورت گيرد. چنان كه انسان براى آن كه كودكى از او در وجود آيد نيازمند به جفت شدن
با انسان ديگرى است.
/ 148 بالآخره خداست آن كه همه چيز را خلق كرده و علمش بر همه چيز
احاطه دارد و بر بشر است كه انحصارا خدا را عبادت كند زيرا اوست خداى يكتا و اوست
كه بر هر چيزى قدرت و سيطره دارد. و كار مخلوق خود سامان مىدهد. و آيينها و
نظامات را جارى مىگرداند و كارساز ماست.
شرح آيات
هنگامى كه مخلوق به منزلت خالق خود آگاه نيست
[100] قواى غيبى كه بشر به گونهاى به آنها آگاهى مىيابد، معمولا
طبيعتشان بر او مجهول است. از اين رو مىپندارد كه آنها را در زندگىاش تأثيرى است
و در اين عرصه تا جايى پيش مىرود كه آن قوا را خدايان و شريك خداى يكتا مىپندارد
و در علم و قدرت همتاى او مىدانندش. اين پندارهاى خرافى او را به پرستش جن و
چيزهايى كه با جن ارتباط دارند وا مىدارد. اين پيوستگان به جنها برخى مردماند
چون كاهنان و خادمان معابد.
حقيقت اين است كه اين قواى پوشيده از انظار خواه داراى عقل و اراده
باشند چون جن و ملك يا فاقد عقل و اراده چون قوه برق و جاذبه و امثال آنها همانند
ديگر موجودات مادّى مخلوقاند، ولى علم ما درباره آنها محدود است.