ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ اين است
تقدير خداى پيروزمند دانا.» خداوند، نقشه را به علم خود كشيده و به قدرت و توانايى
خويش اجرا كرده است.
علم و هدايت
[97] مدار ستارگان، و مجموعه ثوابت و سيّاراتى كه در آسماناند و
سير خورشيد و ماه از نشانههاى عظمت پروردگارند. ما به وسيله اين اجرام فلكى در
تاريكيهاى دريا و خشكى راه مىجوييم و اين امر به ما مىآموزد كه سنت سير اين
كواكب بر پايه نظمى استوار است و اين خود دليل بر وجود خداوند قادر متعال است. به
راستى اگر اين ستارگان ما را در روى زمين بر جاده صواب اندازند، از تدبر در حركت و
سير آنها نبايد به آفريننده آنها راه يابيم.
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فِي
ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
اوست خدايى كه ستارگان را پديد آورد تا به آنها در تاريكيهاى خشكى و دريا راه خويش
بيابيد. آيات را براى آنان كه مىدانند بيان كردهايم.» زيرا بدون علم و معرفت
نمىتوانيم به شناخت حقايق نايل آييم در اين آيه بر نقش علم تأكيد شده بويژه در
شناخت آيات خداوندى.
[98] وَ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ
فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ
و اوست خداوندى كه شما را از يك تن بيافريد.
سپس شما را قرارگاهى و وديعت جايى است. آيات را براى آنان كه
مىفهمند به تفصيل بيان كردهايم.»
گردش آبها
[99] تنوّع در حيات دليل ديگرى است بر حكمت و علم و قدرت خدا. با