مناجات شاکران

این مناجات مشهور به «مناجات شاکران» است که امام علیه‌السلام در این مناجات شکر و سپاس الهی را نسبت به احسان فراوان و نعمتهای والایش، تقدیم داشته است، و پس از بسم الله الرحمن الرحیم چنین آمده است:
«الهی اذهلنی عن اقامة شکرک تتابع طولک، و اعجزنی عن احصآء ثنائک فیض فضلک، و شغلنی عن ذکر محامدک ترادف عوائدک، و اعیانی عن نشر عوارفک توالی أیادیک، و هذا مقام من اعترف بسبوغ النعمآء، و قابلها بالتقصیر، و شهد علی نفسه بالاهمال و التضییع، و انت الرؤوف الرحیم البر الکریم، الذی لا یخیب قاصدیه، و لا یطرد عن فنآئه آملیه، بساحتک تحط رحال الراجین، و بعرضتک تقف آمال المسترفدین فلا تقابل آمالنا بالتخییب و الأیئاس، و لا تلبسنا سربال القنوط و الابلاس. الهی تصاغر عند تعاظم آلائک شکری، و تضاءل فی جنب اکرامک ایای ثنآئی و نشری، جللتنی نعمک من انوار الایمان حللا، و ضربت علی لطائف برک من العز کللا، و قلدتنی مننک قلائد لا تحل، و طوقتنی اطواقا لا تفل، فآلاؤک جمة ضعف لسانی عن احصائها، و نعمآؤک کثیرة قصر فهمی عن ادراکها فضلا عن استقصائها، فکیف لی بتحصیل الشکر، و شکری ایاک یفتقر الی شکر، فکلما قلت لک الحمد وجب علی لذلک ان اقول لک الحمد.
الهی فکما غذیتنا بلطفک و ربیتنا بصنعک، فتمم علینا سوابغ النعم، و ادفع عنا مکاره النقم، و آتنا من حظوظ الدارین ارفعها و اجلها عاجلا واجلا، و لک الحمد علی حسن بلائک و سبوغ نعمآئک حمدا یوافق رضاک، و یمتری العظیم من برک و نداک یا عظیم یا کریم، برحمتک یا ارحم الراحمین». «خدایا نعمتهای پیاپی تو مرا از انجام وظیفه، شکر و سپاس غافل کرد و فیضان فضل و کرمت از حمد و ستایشت عاجزم گردانید و عطا و بخشش مداومت، مرا از ذکر اوصاف و محامد تو بازداشت و رحمتهای پی در پی تو مرا از شرح و بیان نیکوییهایت ناتوان ساخت و همین عجز و ناتوانی موضع کسی است که به نعمتهای فراوان تو اعتراف دارد و با تقصیر در ادای شکر آن نعمتها روبروست و به زیان خویش گواهی می‌دهد که نفس خود را تباه ساخته و ضایع گردانیده است در حالی که تو مهربان و رؤوف و نیکوکار و بزرگواری، پروردگاری که هر کس رو به تو آورد محروم نمی‌سازی و آن که را که چشم امید به درگاه تو داشته باشد از درگاه کرمت دور نمی‌کنی، ای خدایی که امیدواران به پیشگاهت بازیابند و طالبان کرمت به ساحت عنایت تو اقامت کنند، امیدهای ما را به نومیدی مبدل مکن و لباس یأس و نا امیدی بر تن ما مپوشان.
خداوندا شکر و سپاس من در برابر نعمتهای بزرگ تو بسیار ناچیز و حمد و ثنایم در مقابل بزرگواری و احسانت بسی ناقابل است، نعمتهای تو از انوار ایمان مرا به زیورها آراسته و لطایف نیکی و کرمت تاج عزت بر سرم نهاده و احسانهایت گردن‌بندها و طوقهای شرافتی به گردنم افکنده است که گشوده نگردد و این قدر نعمتهایت فراوان است که زبان یارای شمارش آنها را ندارد و به قدری زیاد است که از ادراکش عقل و فهمم قاصر است تا چه رسد که همه را دریابم پس چگونه بتوانم سپاس آن همه نعمت را به جای آورم و حال آن که سپاس گفتن بر هر نعمتی خود به شکری نیازمند است پس من هر چه حمد و سپاست را بگویم به خاطر آن نیز حمد و سپاسی دیگر باید بگویم.
خدایا همچنان که مرا از آغاز به لطف خود غذا دادی و در گهواره آفرینش خویش پروراندی پس نعمتهای بی‌حسابت را بر ما تمام کن و ناگواریهای انتقامت را از ما دور ساز و در هر دو عالم بهره بالاتر و بزرگتری کرامت فرما و ستایش مخصوص توست به خاطر آزمون نیکو و نعمتهای فراوانت آن گونه ستایشی که مورد پسند تو گشته و احسان و بخشش تو را بر ما فرومی‌ریزد، ای خدای بزرگ و ای پروردگار کریم به رحمت و لطفت ای بخشنده‌ترین بخشایندگان...»
امام علیه‌السلام، در این مناجات به ما آموخته است که چگونه به خاطر نعمتهای فراوانی که خداوند بر ما ارزانی داشته و الطاف والایی که شامل حال ما نموده است او را شکر و سپاس گوییم، و انسان هر چه قدر در شکرگزاری او بکوشد باز هم از انجام وظیفه شکر و سپاس عاجز و ناتوان است.
منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام 1372.