عزت و بزرگواری

از جمله خصلتهای ذاتی امام زین العابدین علیه‌السلام، عزت و بزرگواری آن حضرت است که از پدر بزرگوارش سیدالشهداء علیه‌السلام به ارث برده است که در راه عزت و کرامتش با اشتیاق و رغبت به استقبال مرگ شتافت، در حالی که اراذل و اوباش او را بین شهادت و زبونی و ذلت مخیر کرده بودند آن بزرگوار، شهادت را برگزید و با این جمله آن فرومایگان را مخاطب قرار داد:
«به خدا قسم، من هرگز چون افراد زبون دست ذلت و خواری به شما نمی‌دهم و چون بردگان تسلیم شما نمی‌شوم...» در امام زین العابدین علیه‌السلام، این خصلت ارزنده به خوبی تجسم یافته بود، می‌فرمود: «من دوست ندارم که خودم را به خاطر نعمتهای رنگارنگ دنیا خوار کنم.» [1] .
و درباره عزت نفس می‌گوید: «هر که شخصیت خودش را گرامی دارد، دنیا در نظر او خوار گردد.» [2] . وقتی که امام سجاد علیه‌السلام را به شام به اسارت بردند، به هیچ کدام از مأموران نگهبان خویش کمترین پیشنهادی نکرد، چنان که با هیچ یک از ایشان به اهانت و تحقیر سخن نگفت. مورخان می‌گویند: یکی از عموهای امام علیه‌السلام به ناحق بعضی از حقوق او را تصرف کرد، آن بزرگوار در آن زمان در مکه بود و ولید بن عبدالملک هم که پادشاه زمان بود، در موسم حج به مکه آمده بود، به حضرت عرض کردند: اگر شما به ولید بفرمایید حق شما را به شما برمی‌گرداند؟ در پاسخ کسانی که این پیشنهاد را کردند، این سخن جاودانه را که در دنیای شرف و بزرگواری مانده است به ایشان فرمود:
«آیا می‌گویید که در حرم خدای عزوجل، از غیر خدای عزوجل من چیزی درخواست کنم؟! من دوست ندارم که دنیا را از آفریننده دنیا درخواست کنم تا چه رسد که آن را از مخلوقی همانند خودم بخواهم.» [3] . از جمله آثار عزت نفس آن بزرگوار آن است که از راه خویشاوندی و انتسابش به رسول خدا - صلی الله علیه و آله - هرگز درهمی نخورد. [4] مورخان داستانهای زیادی از عزت نفس و بزرگواری امام را نقل کرده‌اند که حکایت از زیر بار ذلت و خواری نرفتن وجود مقدس آن حضرت است.