نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 224
ثابت بن هرمز
ثابت بن هرمز فارسی، ابومقدام عجلی حداد، غلام بنیعجل. شیخ او را از
اصحاب امام سجاد علیهالسلام بر شمرده است. [1] و نجاشی میگوید: مجموعهای
از علی بن حسین علیهماالسلام روایت شده و آن را پسر ثابت، عمرو بن ثابت از
آن حضرت نقل کرده است. [2] علامه او را از گروه بتریه [3] شمرده است در
حالی که امام ابوجعفر باقر علیهالسلام درباره بتریه فرمود: تعداد بسیاری
از افرادی را که گمراه شدند، ایشان به گمراهی کشیدند و اینان از جمله کسانی
هستند که خداوند عزوجل درباره ایشان فرمود: «و من الناس من یقول آمنا
بالله و الیوم الآخر و ما هم بمؤمنین. [4] » [5] . امام صادق
علیهالسلام فرمود: «اگر بتریه میان مشرق و مغرب صفی تشکیل داده بودند،
خداوند دین را به وسیله ایشان عزت نمیبخشید.» [6] احمد بن معین و ابنحیان
او را توثیق کردهاند، [7] و شاید توثیق ایشان از او به دلیل بتریه بودن
اوست.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) رجال نجاشی. (2) خلاصه. (3)
«بتریه به فتح، و یا به ضم باء از فرق زیدیه بودند که ایشان را صالحیه نیز
میخواندند و از یاران حسن بن صالح بن حی و کثیر النوی شاعر معروفند که او
را ابتر لقب داده بودند، نوبختی گوید: ابتریه میگفتند که برترین مردم پس
از پیغمبر و شایستهترین ایشان برای امامت علی (ع) بود. ایشان از
هواخواهان استوار و پا برجای علی (ع) بودند و میگفتند که مخالفان وی اهل
دوزخ و آتشند... باید دانست که بتریه از اصحاب حدیث و پیروان حسن بن صالح
بن حی همدانی ثوری کوفی (186 - 100 هـ) و کثیر النوی (یعنی کثیر هسته فروش)
از معاصران حضرت محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) و از یاران سالم بن
ابیحفصه (م 137 ه) و حکم بن عتیبه کوفی (م 115 ه) و ابوالمقدام ثابت حداد
از اصحاب امام سجاد و حضرت باقر و سلمة بن کهیل (م 122 ه) بودند... (فرهنگ
فرق اسلامی: ص 10 دکتر محمد جواد مشکور) - م. [4] بقره / 8: و از مردم کسانی میگویند: به خدا و روز واپسین ایمان آوردیم در حالی که ایمان نیاوردهاند. [5] رجال کشی. [6] رجال کشی. [7] تهذیب التهذیب: 2 / 16. منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام چاپ 1372.
نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 224