نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 899
روایاتی در مدح قم و اهل آن
روایات درباره اهل قم و شهر قم و اینکه امانترین مکانهاست متعدد است.
حضرت صادق علیهالسّلام فرمود: چون بلاها و فتنهها تمام شهرها را فرا گرفت
بر شما باد که به قم روید یا به حوالی آن، زیرا بلا از آن دور است. [1] و
فرمود: خداوند به وسیله کوفه بر دیگر شهرها و به وسیله مؤمنین کوفه بر دیگر
اهالی شهرها احتجاج میکند، و همچنین خداوند استدلال کند به شهر قم بر
دیگر شهرها و به اهل آن بر تمامی اهل مشرق و مغرب از جن و انس، خداوند قم و
اهل آن را مستضعف (یعنی از کسانی که دسترسی به احکام خداوند ندارند) قرار
نداده است بلکه آنها را موفق کرده و کمک نموده است. سپس حضرت فرمود: دین و
اهل آن در قم (از نظر حکومت و دیگران) ناچیز و حقیرند، اگر چنین نبود مردم
پرشتاب به آنجا هجوم میکردند و قم و اهل آن فاسد میگشت و برای دیگر شهرها
حجتی نمیماند، و اگر حجتی نباشد آسمان و زمین پایدار نماند و یک چشم بر
هم زدنی مهلت داده نشوند. همانا بلا از قم و اهل آن رانده میشود، و
زمانی خواهد رسید که شهر قم و اهل آن حجت بر همه مردم باشند، و این
(واقعیت) در زمان غیبت قائم ما خواهد بود و اگر چنین نبود زمین اهل خود را
فرو میبرد و همانا ملائکه بلاها را از قم و اهل آن دفع میکنند و هیچ
ستمگری قصد سوء به قم نمیکند مگر آنکه در هم کوبنده ستمگران او را در هم
میکوبد و گرفتار سختی یا مصیبت با دشمن میگرداند، خداوند در دولت ستمگران
قم را از یاد آنها میبرد همانگونه که یاد خدا را فراموش کردهاند. [2] . دانش از کوفه مخفی و در قم ظهور میکند حضرت
صادق علیهالسّلام در حدیثی بعد از ذکر کوفه فرمود: زود باشد که کوفه از
مؤمنین خالی شود و علم از آن مخفی شود (و کوچ کند) همچنان که مار در سوراخ
خود مخفی شود، سپس در شهری که به آن قم میگویند ظاهر گردد و قم معدن علم و
فضیلت شود به گونهای که هیچ مستضعفی در دین روی زمین نماند حتی بانوان
پردهنشین، و این مسأله نزدیک ظهور قائم ما خواهد بود. خداوند قم و اهل
آن را در جایگاه حجت قرار میدهد (یعنی علماء و فقهاء در قم جانشینان حضرت
مهدی هستند) و اگر چنین نبود زمین اهل خود را فرو میبرد و در روی زمین
حجتی نمیماند، پس از قم است که دانش به مشرق و مغرب سرازیر میشود و حجت
خداوند بر مردم کامل میگردد به گونهای که کسی نمیماند بر روی زمین که
دین و علم به او نرسیده باشد. سپس قائم علیهالسّلام ظاهر میشود و
وسیله (اجرای) نقمت و خشم خدا بر بندگان میشود زیرا خداوند از بندگان
انتقام نمیگیرد مگر بعد از آنکه حجت را انکار کنند. [3] . و فرمود: وقتی بلا و سختی به شما رسید بر شما باد به قم که پناهگاه فاطمیون و جایگاه راحتی مؤمنین است. [4] . الحدیث مردی از اهل قم مردم را به حق دعوت میکند و
موسی بن جعفر علیهالسّلام فرمود: مردی از اهل قم مردم را به حق دعوت
میکند، اطراف او گروهی چون پارهای آهن جمع میشوند که بادهای تند آنها را
متزلزل نکند، از جنگ ملالی ندارند، (خسته نمیشوند) و ترسی در آنها نیست،
بر خداوند توکل میکنند و سرانجام (پیروزی) برای اهل تقواست. [5] و این
حدیث اخیر مناسبت زیادی با انقلاب شکوهمند اسلامی ما و رهبر عظیمالشأن آن
حضرت امام خمینی قدس سره الشریف و همچنین مردم بزرگوار و شهیدپرور و دلیر و
نستوه ایران دارد. درود و رحمت خداوند بر این امت نستوه و هوشیار و
زنده و خداجوی و رهبر فرزانه آن و سلام و صلوات خداوند بر شهیدان و
جانبازان و مفقودان و آزادگان و رزمندگان و خانوادههای عزیز آنان. به هر
حال قم و اهل آن که همان اندیشمندان مکتب اهل البیت علیهالسّلام هستند
مورد نظر اهل البیت علیهالسّلام بوده و آن را آشیانه آل محمد صلی الله
علیه و آله وسلم مینامیدند به امید آنکه شکرگزار این نعمت بزرگ الهی باشند
و مراقب اینکه مبادا شرائطی پدید آید که از این نعمت بزرگ محروم شوند چرا
که حضرت صادق علیهالسّلام فرمود: خاک قم مقدس است و اهل آن از ما (اهل
بیت) هستند و ما از آنهائیم، هیچ جباری قصد سوئی بد به آنها نکند مگر اینکه
خداوند در مجازات او عجله میکند (و اینها) تا وقتی است که به برادران خود
خیانت نکنند (و در نسخهای آمده است: تا وقتی که حالات خود را تغییر
ندهند) اگر چنین کنند خداوند ستمگران زشت را بر آنها مسلط خواهد کرد. بدانید
که اهل قم یاوران قائم و دعوت کنندگان (یا رعایت کنندگان) حق ما هستند،
آنگاه حضرت سر خود را بطرف آسمان بلند نموده عرضه داشت: خدایا اهل قم را از
هر فتنه محفوظ دار و از هر نابودی نجات بده. [6] .
پی نوشت ها: (1) بحار، ج 57 ص 214. (2) بحار، ج 57 ص 212. (3) بحار، ج 57 ص 213. (4) بحار، ج 57، ص 215. (5)
بحار، ج 57، ص 216، رحل من اهل قم یدعو الناس الی الحق یجتمع معه قوم کزیر
الحدید لا تزلهم الریاح العواصف و لا یملون من الحرب و لا یجبنون و علی
الله یتوکلون و العاقبة للتقوی. [6] بحار، ج 57 ص 218.
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 899