حضرت امیرالمؤمنین‌علیه السلام در خطبه 34 به ابعاد فرهنگی، سیاسی و اجتماعی «حقوق متقابل رهبر و ملّت» اشاره می‌فرماید که:
أَیهَا النَّاسُ، إِنَّ لِی عَلَیکُمْ حَقَّاً، وَلَکُمْ عَلَی حَقٌّ: فَأَمَّا حَقُّکُمْ عَلَی فَالنَّصِیحَةُ لَکُمْ، وَتَوْفِیرُ فَیئِکُمْ عَلَیکُمْ، وَتَعْلِیمُکُمْ کَیلا تَجْهَلُوا، وَتَأْدِیبُکُمْ کَیما تَعْلَمُوا.
وَأَمَّا حَقِّی عَلَیکُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَیعَةِ، والنَّصِیحَةُ فِی الْمَشْهَدِ وَالْمَغِیبِ، وَالْإِجَابَةُ حِینَ أَدْعُوکُمْ، وَالطَّاعَةُ حِینَ آمُرُکُمْ.
حقوق متقابل مردم و رهبری
«ای مردم، مرا بر شما و شما را بر من حقّی واجب شده است، حق شما بر من، آن که از خیرخواهی شما دریغ نورزم و بیت المال را میان شما عادلانه تقسیم کنم، و شما را آموزش دهم تا بی‌سواد و نادان نباشید، و شما را تربیت کنم تا راه و رسم زندگی را بدانید.
و امّا حقّ من بر شما این است که با من وفادار باشید، و در آشکار و نهان خیرخواهی کنید، هرگاه شما را فرا خواندم اجابت نمایید و فرمان دادم اطاعت کنید.» [1] .