از آنجا که جامعه و زندگی اجتماعی یکی از عوامل مهمّ تربیتی محسوب می‌شود و سلامت و اصالت و رشد و کمال انسان‌ها به سلامت و اصلاح جامعه نیز بستگی دارد،
باید به جامعه روی آورد و راه‌های اصلاح و سلامت آن را شناخت،
و علل فسادزدگی و عقب ماندگی جوامع آلوده را شناسایی کرد،
و موانع رشد و ترقّی را از سر راه انسان‌ها برداشت.
از نظر نهج‌البلاغه سلامت و اصلاح جامعه را باید در نظم و اجرای قانون و مقرّرات کامل الهی و رعایت قوانین فردی و اجتماعی جستجو کرد که بی‌نظمی و هرج و مرج طلبی (آنارشیسم) و تجاوز به حقوق دیگران، فساد و تباهی و سقوط را در پی خواهد داشت.
امام علی علیه السلام در کلام ارزشمندی به ره‌آورد برقراری نظم اجتماعی و رعایت صحیح حقوق فرد و جامعه اشاره می‌فرماید:
فَإِذَا أَدَّتِ الرَّعِیةُ إِلَی الْوَالِی حَقَّهُ، وَأَدَّی الْوَالِی إِلَیهَا حَقَّهَا عَزَّ الْحَقُّ بَینَهُمْ، وَقَامَتْ مَنَاهِجُ الدِّینِ، وَاعْتَدَلَتْ مَعَالِمُ الْعَدْلِ، وَجَرَتْ عَلَی أَذْلاَلِهَا السُّنَنُ، فَصَلَحَ بِذلِکَ الزَّمَانُ
(پس هرگاه که مردم حقوق حکومت را ادا کنند و حکومت نیز حقوق مردم را رعایت کند، حق و عدالت در میان آنها قوی و نیرومند می‌گردد و راه دین و دینداری استوار و جاودانه می‌شود و علائم تحقّق عدالت اجتماعی رخ می‌نماید. امور زندگی فرد و جامعه در مجرای اصلی خود قرار می‌گیرد و آنگاه جامعه و زمانه اصلاح می‌شود.) [1] .
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام با توجّه به ره‌آورد نظم اجتماعی، از بی‌نظمی‌ها هشدار می‌دهد که:
وَإِذَا غَلَبَتِ الرَّعِیةُ والِیها، أَوْ أَجْحَفَ الْوَالِی بِرَعِیتِهِ، اخْتَلَفَتْ هُنَالِکَ الْکَلِمَةُ، وَظَهَرَتْ مَعَالِمُ الْجَوْرِ، وَکَثُرَ الْإِدْغَالُ فِی الدِّینِ
(امّا آن گاه که رعیت بر حکومت خویش چیره گردد و یا حکومت و رهبر بر مردم ظلم روا دارد، نظم اجتماعی فرو می‌پاشد و نشانه‌های جور و ستم آشکار می‌گردد و اعمال ناروا در امور دین فراوان می‌شود.) [2] .
چه نیکو سرودند که:
خدا آن ملّتی را سروری داد
که تقدیرش به دست خویش بنوشت