نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 717
دعا و نیایش در میدان جنگ
خداگرائی ونیایش در تمام حالات زندگی حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام
حتّی در میدانهای نبرد جای توجّه و الگوگیری دارد که با نام و یاد خدا
زندگی میکرد، دوست میشد یا خشم میگرفت یا جهاد میکرد. امام علی علیه
السلام همواره قبل از آغاز نبرد، دست به دعا و نیایش بر میداشت و به
یاران خویش و حتّی به دشمنان نیز دعا میکرد و میفرمود: اَللّهُ
اَکْبَرُ، اَللّهُ اَکْبَر، لااِله الاّ اللّه، وَ اللّهُ اکْبَر، یا
اللّهُ، یا احدُ، یاصَمَدُ یارَبّ محمّدٍ، بسم اللّه الرّحمن الرّحیم،
لاحول ولاقوة الاّ باللّه العَلِیّ العظیمِ، اِیّاکَ نَعْبُد و ایّاک
نستعینُ، اللّهم کُفّ عنّا بأس الظّالِمینَ. و یا در آغاز نبرد حروف رمز آغازین سوره مریم «کهیعص» را با صدای بلند میخواند. [1] . حضرت
امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه 206 نهجالبلاغه در آغاز نبرد صفّین
آنگاه که شنید یاران او مردم شام را ناسزا میگویند، فرمود: إِنِّی
أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ، وَلکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ
أَعْمَالَهُمْ، وَذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ، کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ،
وَأَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ، وَقُلْتُمْ مَکَانَ سَبِّکُمْ إِیَّاهُمْ: اللَّهُمَّ
احْقِنْ دِمَاءَنَا وَدِمَاءَهُمْ، وَأَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا
وَبَیْنِهِمْ، وَاهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ، حَتَّی یَعْرِفَ الْحَقَّ
مَنْ جَهِلَهُ، وَیَرْعَوِیَ عَنِ الْغَیِّ وَالْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ
بِهِ. اخلاق در جنگ «من خوش ندارم که شما دشنام دهنده باشید، امّا
اگر کردارشان را تعریف، و حالات آنان را بازگو میکردید به سخن راست نزدیک
تر، و عذرپذیرتر بودید، خوب بود به جای دشنام آنان میگفتید. خدایا! خون
ما و آنها را حفظ کن، بین ما و آنان اصلاح فرما، و آنان را از گمراهی به
راه راست هدایت کن، تا آنان که جاهلند، حق را بشناسند، و آنان که با حق
میستیزند پشیمان شده به حق بازگردند.» [2] .
پی نوشت ها: (1) ناسخ التواریخ ج 2 ص 178. (2) خطبه 206 نهجالبلاغه معجم المفهرس محمد دشتی، که برخی از اسناد آن به این شرح است: 1- اخبار الطوال ص 155: دینوری حنفی (متوفای 282 ه) 2- کتاب صفین ص102: نصر بن مزاحم (متوفای 212 ه) 3- تذکرة الخواص ص142: ابن جوزی حنفی (متوفای 654 ه) 4- بحار الانوار ج 32 ص 561: مجلسی (متوفای 1110 ه) 5- الفتوح ج 2 ص 448: ابن اعثم کوفی (متوفای 314 ه) 6- صحیفه علویة الأولی ص180: السماهیجی 7- غرر الحکم ج 2 ص 150: آمدی متوفای 588 ه).
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 717