نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 480
جهاد: کمال اسلام
چه چیزی بندگان را به خداوند نزدیک میکند؟ چند چیز، که به ترتیب اهمیت از این قرارند: در درجهی اول: ایمان راستین به خداوند و پیامبر او. و در درجهی دوم: جهاد. و پس از آن اقرار به یگانگی خداوند با کلمهی اخلاص «لااله الا الله» و در مراتب بعدی نماز، زکات و روزه قرار میگیرند. امام علی (ع) میفرماید: ان
افضل ما توسل به المتوسلون الی الله (سبحانه و تعالی) الایمان به و
برسوله، و الجهاد فی سبیله فانه ذروه الاسلام، و کلمه الاخلاص فانها
الفطره، و اقام الصلوه فانها المله... «برترین وسیلهای که پیروان حق
برای نزدیکی به خداوند یکتا بدان دست مییازند: ایمان به خداوند و
فرستادهی اوست. و جهاد در راه او، که اوج اسلام.» و کلمهی اخلاص، که همانا فطرت بشر است (که انسان بر آن زاده میشود). و بر پای داشتن نماز، که همانا ملت است (نشانههای پای بندی به امت اسلامی). و پرداختن زکات که فریضهای واجب است. و روزهداری ماه رمضان، که بازدارندهی و
به جای آوردن حج خانهی خدا و مراسم عمرهی آن، که فقر را از بین میبرد
(زیرا روح و وجدان آدمی را میپالاید و همهی مردم را به هم پیوند میدهد) و
گناه را میشوید. و صلهی رحم، که بر دارائی میافزاید (زیرا روح همکاری
را در میان افراد خانواده بارور میسازد) و به انسان طول عمر میبخشد. و صدقهی نهانی که گناهان را میپوشاند. و صدقهی آشکار، که از مرگ ناگوار جلو میگیرد. و پرداختن به کارهای نیک که انسان را از فروافتادن به خواری و زبونی حفظ میکند. و
پیوسته به یاد خدا باشید، که بهترین یاد است. و به آنچه پروردگار،
پرهیزکاران را نوید داده است بگرائید، که وعدهی خداوند راستترین است. و
از رهنمودهای پیامبرتان پیروی کنید که برترین رهنمود است، و سنت او را
رهنمای خود قرار دهید که راهگشاترین سنت است.» [1] . بدین ترتیب
میبینیم که مقام جهاد پس از ایمان به خداوند و پیامبر، و پیش از نماز و
روزه و زکات آمده است، و حتی قبل از کلمهی «اخلاص» که همانا نشانهی اسلام
است. چرا؟ زیرا جهاد- از نظر امام- اوج اسلام است و بدون آن آزادی
از بند وحشت و طاغوت امکانپذیر نیست و جامعهی سالم و عدالتآمیزی که
وظایف خود را به دور از فشارهای گوناگون به نحو مناسب به جای آورد، تحقق
نمییابد، و آشکار است که فرایض دینی تنها زمانی نتیجهی کامل میبخشد که
آدمی از بتهای زمینی رسته باشد.