در گذشته و حال می‌نگریم که حاکمان پیروز، و سلاطین و پادشاهان، و سران احزاب سیاسی، چگونه با مخالفان خود برخورد کردند،
و با تصفیه‌های خونین، و قتل و غارت، شکنجه و زندان، اجازه ابراز عقیده را به آنها نداده، و هرگونه حرکتی را از آنان صلب می‌کردند.
امّا حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روش برخورد با دشمن و تحمّل مخالفان، الگو و بی‌نظیر است.
روزی جمعی از خوارج وارد مسجد کوفه شدند تا با شعارهای مداوم، سخنرانی امام علی علیه السلام را بر هم زنند، حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام سرگرم سخنرانی بود که:
یکی بلند شد، فریاد زد:
«لا حُکْمِ إِلاَّ لِلَّه»
و دیگری از سوئی دیگر داد زد:
«لا حُکْمِ إِلاَّ لِلَّه»
و سوّمی از گوشه دیگر مسجد همین شعار را داد.
سپس گروهی برخاستند، و این شعار را دادند.
امام علی علیه السلام با بزرگواری خاصّی مخالفت‌های آنان را تحمّل کرد.
آنگاه خطاب به مردم فرمود:
کَلِمَةُ حَقٍّ یرادُ بِها الْباطِلْ
«شعار حقّی است که از آن باطل اراده می‌کنند»
سپس خطاب به خوارج در مسجد فرمود:
تا وقتی که دست به شمشیر نبردید، و با ما هستید از سه اصل اساسی برخوردارید:
1- لا نَمْنَعَکُمْ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ تَذْکُرُوا فیها إِسْمُهُ
«از ورود شما به مسجد برای نماز جلوگیری نمی‌کنیم»
2- لا نَمْنَعَکُمْ مِنَ الْفِی‌ءْ ما دامَتْ أَیدِیکُمْ مَعَ أَیدِینا
«تا وقتی که با ما هستید از حقوق بیت‌المال شما را محروم نمی‌کنیم»
3- لا نُقَاتِلُکُمْ حَتَّی تَبْدَؤُنا
«با شما نمی‌جنگیم تا شما جنگ را آعاز کنید» [1] .