در گذشته و حال می‌نگریم که حاکمان پیروز، و سلاطین و پادشاهان، و سران احزاب سیاسی، چگونه با مخالفان خود برخورد می‌کردند، و با تصفیه‌های خونین، و قتل و غارت، شکنجه و زندان، اجازه ابراز عقیده را به آنها نداده، و هر گونه حرکتی را از آنان سَلب می‌کرده، و مخالف را تحمّل نمی‌کردند.
امّا حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روش برخورد با دشمن، و تحمّل مخالفان الگو و بی‌نظیر بود.
روزی جمعی از خوارج وارد مسجد کوفه شدند تا با شعاری مداوم سخنرانی امام علی علیه السلام را بر هم زنند.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام سرگرم سخنرانی بود که شخصی بلند شد و فریاد زد:
«لاحُکْمَ اِلاَّ لِلَّه»
و دیگری از سوئی دیگر داد زد:
«لاحُکْمَ اِلاَّ لِلَّه»
و سوّمی از گوشه دیگر مسجد همین شعار را داد.
سپس گروهی برخاستند، و این شعار را دادند.
و امام علی علیه السلام با بزرگواری خاصّی سکوت نموده و مخالفت‌های آنان را تحمّل کرد.
آنگاه خطاب به مردم فرمود:
کَلِمَةُ حَقٍّ یرادُ بِها الْباطِلْ
(شعار حقّی است که از آن باطل اراده می‌کنند.)
سپس خطاب به خوارج در مسجد فرمود:
تا وقتی که دست به شمشیر نبردید، و با ما هستید، از سه اصل اساسی برخوردارید:
1- لا نَمْنَعُکُمْ مَساجِدَ اللَّهِ أنْ تَذْکُرُوا فیها اِسْمَهُ
(از ورود شما به مسجد برای نماز جلوگیری نمی‌کنیم.)
2- لا نَمْنَعُکُمْ مِنَ الْفِی‌ءْ ما دامَتْ أیدیکُمْ مَعَ أیدینا
(تا وقتی که با ما هستید از حقوق بیت‌المال، شما را محروم نمی‌کنیم.)
3- لا نُقاتِلُکُمْ حَتّی تَبْدَؤُنا
(با شما نمی‌جنگیم تا شما جنگ را آغاز کنید.) [1] .