نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 303
پرچم، نشان مقدس
پرچم، نمودار موجودیت اسلام است، و سهل انگاری در حفظ حرمت آن به مثابه خوار شمردن موجودیت و جان و هستی مومنان است. امام علی (ع) در خطبهی زیر، فرمانهای نظامی خود را با فلسفهی شهادت در آمیخته چنین میگوید: فقدموا
الدارع، و اخروا الحاسر، و عضوا علی الاضراس، فانه انبی للسیوف عن الهام، و
التووا فی اطراف الرماح، فانه امور للاسنه،...، و رایتکم فلا تمیلوها، و
لا تخلوها، و لا تجعلوها الا بایدی شجعانکم،... «زرهداران را جلو
اندازید و بیزرهان را در پشت سپاه قرار دهید. و دندانها را بر هم بفشارید
که سرهایتان را از تیغ دشمنان دور میدارد. [1] با حرکت نیزه نرم بلغزید تا
سنانش بر پیکر دشمنان نیکوتر بنشیند و به هنگام یورش دیدگان را بربندید که
سکوت عزمتان را استوارتر و دلهایتان را آرامتر میکند. و خموشانه برزمید
که سکوت، مانع ترس است. و پرچم خود را خم نکنید و پیرامونش را خالی
مگذارید و آن را تنها به دست دلاوران خویش و رادمردانی بسپارید که در راه
حفظ شرف و عرض شما از بذل جان دریغ ندارند. آنان که در برابر سختیها شکیبا و
پایدارند کسانی هستند که پرچمهای خویش را در میان میگیرند و آن را از
چهار سو پاس میدارند. نه از آن عقب میافتند تا به دست دشمن بیفتد و نه
چندان پیشی میگیرند که تنها بماند. بجاست که هر یک از شما با یک تن از
دشمنان درآویزد و برادر همرزم خود را یاری دهد. روا نیست که کسی از شما از
نبرد با هماورد خویش خودداری کند، چه (اگر دو تن از افراد دشمن با دو تن
از نفرات شما درگیر شدند، باید هر یک از آنان با حریفی بجنگد) حریف او به
یاری حریف برادرش میرود، و دو دشمن بر برادر او غلبه میکنند. به خدا
سوگند که هر گاه از شمشیر امروز بگریزید، از شمشیر آخرت در امان نخواهید
بود. شما را از رزمیدن چه باک؟ شما اشراف عرب و بزرگان قومید. فرار خشم
خدا را بر میانگیزد و مایهی خواری حتمی و ننگ ابدی است، و به عمر
گریزنده افزوده نمیشود و حایلی بین او و مرگ به وجود نمیآید. آنکه به سوی خدا میرود، چون تشنهای است که به آب گوارا میرسد. بهشت در حصار انبوه نیزههاست. امروز،
در این هنگامهی جنگ است که عیار آدمیان عیان میگردد. به خدا سوگند بیش
از آنکه دشمنان به دیار خود مشتقاند من به مصافشان اشتیاق دارم. بار خدایا، اگر حق را گردن نمینهند، جماعتشان را پراکنده فرمای، به درد تفرقه دچارشان کن و به خطاهایشان هلاک ساز. ایشان
از گمراهی دست نمیکشند مگر آنکه ضربههای پیاپی بدنها را از روانهای
پلیدشان تهی سازد، و فرقهایشان را تیغ بشکافد، و استخوانهایشان درهم شکند و
دست و پایشان قلم شود. تباهی آنان زایل نمیگردد مگر آنکه سپاهیان در پی
طلایهداران بر آنان بتازند، و لشکریان پر ساز و برگ، به دنبال پیشقراولان
تار و مارشان کنند، و گردانهای ارتشی پیاپی بر شهرهایشان یورش برند و
زمینها و گذرها و چراگاههایشان را از زیر سمکوب اسبها بگذرانند.» [2] . در خطبهای که از نظر گذشت نقشهی کاملی برای تصرف مواضع یا قلمرو دشمن ارائه شده است. تصرف باید طی مراحلی چند سریع و پیوسته انجام گیرد. اولا- حملهی مداوم و دقیق به مواضع مورد نظر تا دشمن دچار وحشت شود. ثانیا- لشکریان باید به جنگ افزارهای گوناگون مسلح باشند. امام تاکید میکند که در هنگام پیشروی هر گردانی نقشی دارد. ثالثا-
هر لشکری در پیشروی باید توسط لشکر نیرومندتری پشتیبانی شود، بنابراین
صحیح نیست که لشکر قویتر پیشروی کند و سپاه ضعیفتری برای پشتیبانی آن بر
جا بماند، زیرا شکست آن لشکر به نابودی کل ارتش میانجامد. از اینجاست که
امام میفرماید: «لشکریان پر ساز و برگ به دنبال پیشقراولان تار و مارشان
کنند و گردانهای ارتشی پیاپی بر شهرهاشان یورش برند.» رابعا- باید تمام
راههای ارتباطی دشمن را تصرف نمود تا دشمن به محاصرهی کامل درآید و هیچ
گریزگاهی نداشته باشد، چنانکه بر گذرگاههای آذوقه رسانی دشمن نیز باید مسلط
شد.
پی نوشت ها: (1) کسی که در عملیات جنگی
دندانهای خود را بر هم میفشارد میتواند بر اعصاب خود مستولی شود و بدین
ترتیب بر تمام اعضاء و به ویژه سر خویش تسلط یابد و آن را از گزند دشمن در
امان بدارد. [2] نهجالبلاغه خطبهی 124.
نام کتاب : دانشنامه امام علی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 303